Kiedy szczyt i spadek inflacji? Ekonomiści przewidują

Jak podał w środę Główny Urząd Statystyczny, ceny towarów i usług konsumpcyjnych w styczniu 2023 r. wzrosły rdr o 17,2 proc., a w porównaniu z poprzednim miesiącem - o 2,4 proc.

Szczyt inflacji, na poziomie poniżej 19 proc. nastąpi w lutym tego roku - prognozuje Adam Antoniak z banku ING. Jego zdaniem wzrosły szanse na spadek inflacji do jednocyfrowych poziomów na koniec roku.

Antoniak wskazał, że "duża część wzrostu rocznego wskaźnika inflacji względem grudnia (ok. 0,3 pp) wynikała z wyższej dynamiki cen nośników energii po tym, jak od stycznia przywrócono podstawową stawkę VAT (23 proc.) na prąd, gaz i ogrzewanie". Ekonomista zaznaczył, że skala wpływu tego czynnika była wyraźnie niższa od prognoz banku, a nośniki energii podrożały o "zaledwie" 10,4 proc. mdm.

Wzrost cen w całej kategorii związanej z kosztami użytkowania mieszkania wyniósł tylko o 6 proc. mdm - zauważył. Dodał, że ceny paliw nie zmieniły się względem grudnia, ale roczne tempo wzrostu tej kategorii wzrosło do 18,7 proc. w styczniu z 13,5 proc. w grudniu - głównie za sprawą niskiej bazy odniesienia z ubiegłego roku. Przypomniał, że w styczniu 2022 r. paliwa potaniały o 4,4 proc. mdm, a ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły w styczniu o 1,9 proc. mdm. Dodał, że w styczniu 2022 r. odnotowano wzrost o 2,6 proc. mdm.

Antoniak zastrzegł, że opublikowane w środę dane inflacyjne za styczeń mają wstępny charakter i zostaną zrewidowane w marcu, kiedy GUS opublikuje dane za luty i zaktualizuje wagi koszyka CPI. Należy się liczyć z umiarkowanymi rewizjami w górę - ocenił.

Według niego szczyt inflacji, na poziomie poniżej 19 proc., nastąpi w lutym tego roku. Wyraźnie wzrosły też szanse na spadek inflacji do jednocyfrowych poziomów na koniec roku - wskazał. Dodał, że "uporczywie wysoka" pozostaje natomiast inflacja bazowa. W oparciu o najnowsze dane bank szacuje, że inflacja bazowa z wyłączeniem cen żywności i energii (na wagach z 2022 r.) wyniesie 11,7-11,9 proc. rdr.

Z punktu widzenia perspektyw dla polityki pieniężnej styczniowe dane o CPI powinny pozwolić Radzie (Polityki Pieniężnej) formalnie zakończyć cykl podwyżek stóp procentowych w 1 kwartale 2023 r., pomimo oczekiwanego wzrostu inflacji w lutym - wskazał. Dodał, że kluczowym czynnikiem dla kolejnych decyzji RPP będzie tempo dezinflacji od marca.

Kolejnym ruchem ze strony RPP powinna być obniżka - prognozuje Antoniak. W ocenie banku przed końcem 2023 r. może nie być warunków makroekonomicznych do złagodzenia polityki pieniężnej z uwagi na uporczywość inflacji bazowej, ale nie można wykluczyć, że mimo to Rada zdecyduje się na taki ruch.

Jak zwrócono uwagę w komentarzu Credit Agricole, styczniowe odczyty inflacji są poniżej zarówno prognozy rynkowej, jak i prognozy samego banku wynoszącej 17,8 proc. Bank ocenił, że dane stanowią ryzyko w dół dla jego prognozy, zgodnie z którą inflacja w Polsce osiągnie w lutym br. swoje maksimum lokalne na poziomie ok. 18,8 proc., po czym zacznie się stopniowo obniżać, osiągając 7,1 proc. w grudniu br.

Credit Agricole podtrzymał scenariusz polityki pieniężnej, zgodnie z którym do końca 2023 r. stopy procentowe NBP nie ulegną zmianie. Środowe, niższe od oczekiwań dane o styczniowej inflacji są lekko negatywne dla kursu złotego i rentowności polskich obligacji - napisali analitycy.

Jak wskazali ekonomiści banku, główną przyczyną wzrostu inflacji w styczniu była wyższa dynamika cen nośników energii - 34 proc. w ujęciu rocznym wobec 31,1 proc. w grudniu. Wzrost był wypadkową wygaszenia tarczy antyinflacyjnej oraz uruchomienia nowych instrumentów stabilizujących ceny.

Zgodnie z naszymi oczekiwaniami wpływ tych czynników okazał się proinflacyjny, a ceny nośników energii zwiększyły się w styczniu o 10,4 proc. Wpływ ten był jednak wyraźnie niższy niż oczekiwaliśmy, co było główną przyczyną ukształtowania się styczniowej inflacji na poziomie niższym od naszej prognozy - przekazali analitycy Credit Agricole.

Według banku do wzrostu inflacji przyczyniła się również wyższa inflacja bazowa, która zgodnie z szacunkami CA zwiększyła się w styczniu do 11,9 proc. w ujęciu rocznym wobec 11,4 proc. w grudniu 2022 r. Silny wzrost inflacji bazowej odzwierciedla utrzymującą się szeroką presję inflacyjną w polskiej gospodarce - ocenili eksperci.

Jak wskazał bank, w kierunku spadku inflacji oddziaływała natomiast niższa dynamika cen żywności i napojów bezalkoholowych. Wolniejsze tempo wzrostu cen żywności jest spójne z obserwowanym w ostatnich miesiącach spadkiem cen surowców rolnych na światowym rynku - zaznaczono w komentarzu.

Jednocyfrową inflację możemy zobaczyć szybciej niż oczekiwano, być może już w trzecim kwartale - ocenił w środę główny ekonomista resortu finansów Łukasz Czernicki. Dodał, że inflacja w styczniu i lutym będzie podwyższona, ale od marca rozpocznie się proces szybkiego jej spadku.

Główny ekonomista Ministerstwa Finansów Łukasz Czernicki komentując dane GUS dot. inflacji zwrócił uwagę, że wzrost inflacji w styczniu był spodziewany. Co kluczowe, był on mniejszy niż oczekiwali eksperci (konsensus wynosił 17,6 proc.) - podkreślił, dodając, że inflacja w styczniu wyniosła 17,2 proc.(r/r) oraz 2,4 proc. (m/m).

Wchodzimy, więc w okres, w którym w odróżnieniu od poprzedniego roku, inflacja zaskakuje ekonomistów w dół, a nie w górę. To dobry sygnał - oznacza że tendencje dezinflacyjne są silne i jednocyfrową inflację możemy zobaczyć szybciej niż oczekiwaliśmy wcześniej, być może już w III kwartale - zauważył Czernicki.

Wskazał, że zgodnie z wcześniejszymi przewidywaniami inflacja w styczniu i lutym będzie podwyższona m.in., dlatego, że w ub.r. w tych miesiącach wprowadzono tarczę antyinflacyjną, co obniżyło bazę statystyczną do porównań. Od marca rozpocznie się proces szybkiej dezinflacji (spadku inflacji) - dodał Czernicki.