11 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce ustanowiony przez ONZ. W Polsce studiuje ponad 700 tys. kobiet i prawie 500 tys. mężczyzn. Wśród nauczycieli akademickich jest ponad 47,8 tys. kobiet i około 52,1, mężczyzn.
Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce został ustanowiony Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w grudniu 2015 r. Jest to święto mające na celu podkreślenie roli kobiet i dziewcząt w nauce i zwrócenie uwagi na potrzebę zapewnienia kobietom takich samych możliwości uczenia się i pracy na równych warunkach.
"W Międzynarodowym Dniu Kobiet i Dziewcząt w Nauce powtórzmy fundamentalne przesłanie: kobiety potrzebują nauki, a nauka potrzebuje kobiet. Tylko wykorzystując wszystkie źródła wiedzy, wszystkie źródła talentów, możemy odblokować pełny potencjał nauki i sprostać wyzwaniom naszych czasów" - napisała dyrektor generalna UNESCO w przesłaniu z okazji dnia cytowana przez Polski Komitet ds. UNESCO.
Jak podaje komitet, kobiety nadal stanowią jedynie 28 proc. absolwentów kierunków inżynierskich i 40 proc. kierunków informatycznych. Zaledwie 22 proc. specjalistów pracujących w dziedzinie sztucznej inteligencji to kobiety.
"Mniej niż jeden na czterech naukowców w świecie biznesu to kobieta, a kiedy rozpoczynają własną działalność gospodarczą, kobiety mają trudności z dostępem do finansowania. W 2019 r. zaledwie 2 proc. kapitału podwyższonego ryzyka trafiło do start-upów założonych przez kobiety. Nieliczne kraje decydują się na wprowadzenie regulacji wspierających przedsiębiorczość kobiet" - zauważa Polski Komitet ds. UNESCO.
Ten dzień ustanowiono dla podkreślenia wpływu kobiet i dziewcząt na rozwój technologii oraz nauki - mówi Prof. Krystyna Leszczyńska-Wichmanowska, badaczka idei równouprawnienia kobiet z Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS.
Kobiety obecne są w nauce dopiero od 130 lat. Niewiele wybitnych naukowczyń przebija się do powszechnej świadomości społecznej. W Polsce każdy bez zastanowienia wymieni Marię Skłodowską-Curie. Kogo więcej? Tu zaczyna się poszukiwanie.
Profesor Leszczyńska-Wichmanowska przytacza, jako przykład prof. Marię Siemionow wybitną chirurg i transplantolog, pracującą w USA. W grudniu 2008 r. dokonała pierwszej w USA udanej operacji przeszczepienia twarzy. Podczas trwającej 22 godzinny operacji ośmioosobowy zespół pod jej kierunkiem przeszczepił kobiecie będącej ofiarą postrzelenia ok. 80% powierzchni twarzy pochodzącej od zmarłej dawczyni. Pacjentka z przeszczepioną twarzą żyła potem 12 lat. Niestety ten sukces nie przebił się do powszechnej świadomości Polaków.
Jeszcze na przełomie XIX i XX w. Określenie "kobieta uczona" miało wyłącznie negatywne, drwiące znaczenie. W XVIII wieku przedstawiciele naturalizmu. Dowodzili, że kobieta to istota z natury słaba, nerwowa, niestała, może szalona, koniecznie z mózgiem mniejszym od mózgu mężczyzny.
W wielkim słowniku języka francuskiego z 1860 roku pojęcie "studentka" zostało zdefiniowane, jako "towarzyszka studenta", natomiast w 1900 roku niemiecki neurolog Paul Julius Möbius opublikował pracę o antykobiecym tytule "O umysłowym i moralnym niedorozwoju kobiety".
Dzięki determinacji pionierek w nauce - takich jak chociażby Maria Skłodowska-Curie z czasem kobiety w nauce zaczęły wychodzić z cienia. Wciąż jeszcze jednak daleko do pełnego równouprawnienia.
Jak podała Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA), Polska znalazła się w wąskim gronie dziewięciu państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) koordynujących tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Obchody te rozpoczęły się już w piątek w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, a za jego koordynację odpowiada Royal Academy of Science International Trust (RASIT) wraz z gronem państw członkowskich ONZ, w tym Polski.
"Stałe Przedstawicielstwo RP przy ONZ w Nowym Jorku od początku współsponsoruje, a od kilku lat współorganizuje obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce. To nie tylko zaangażowanie w kwestie organizacyjno-logistyczne i promocyjne wydarzenia, ale i istotny wkład merytoryczny, jaki stanowi delegowanie przedstawicieli Polski do udziału w panelach tematycznych" - podała NAWA.
W tym roku obchody przebiegają pod hasłem: "Innovate. Demonstrate. Elevate. Advance. Sustain. I.D.E.A.S. Bringing Everyone Forward to Sustainable and Equitable Development". Dyskutowano o tym, w jaki sposób innowacje i nauka przyczyniają się do wdrażania Agendy 2030 oraz poszczególnych Celów Zrównoważonego Rozwoju.
Wydarzenia związane z obchodami tego dnia miały miejsce również w Polsce. Na przykład w Poznaniu odbyła się w piątek konferencja zorganizowana z inicjatywy Akademii Młodych Uczonych PAN - "Doskonałość Naukowa nie ma Płci".
