Urządzenia do prześwietlania tirów i kontenerów oraz mobilne przyrządy do wykrywania materiałów wybuchowych powstają w Instytucie Problemów Jądrowych w Świerku (IPJ) - poinformował rzecznik jednostki dr Marek Pawłowski. Projekt budowy unikatowej w skali świata aparatury do celów antyterrorystycznych, wchodzi obecnie w fazę intensywnych eksperymentów.
Od prawie dwóch lat Instytut Problemów Jądrowych realizuje projekt "Akceleratory i detektory" (AiD), w ramach którego powstają dwa unikatowe w skali świata systemy detekcyjne do zastosowań antyterrorystycznych. Pozwolą one szybko i skutecznie wykrywać niebezpieczne materiały w portach przeładunków kontenerowych, dużych węzłach kolejowych i przejściach granicznych. Rosnąca skala zniszczeń, jakie może wywołać nawet pojedynczy atak terrorystyczny, wymaga stosowania coraz czulszych metod ochrony granic - zaznacza Pawłowski.
W ramach projektu AiD powstanie demonstracyjne urządzenie do prześwietlania ładunków na granicach, umożliwiające wykrywanie materiałów rozszczepialnych, wybuchowych i toksycznych. Powstające urządzenie radiograficzne będzie wyposażone w unikatowy dwuenergetyczny akcelerator generujący promieniowanie rentgenowskie. Dzięki dwóm energiom promieniowania będziemy mogli podczas detekcji ustalić, czy w prześwietlanym kontenerze lub tirze mamy do czynienia z grubą warstwą lekkich pierwiastków, czy z cienką ciężkich. Żadne z urządzeń obecnie pracujących na granicach, w żadnym państwie świata, nie ma takich możliwości - wyjaśnia prof. Marek Moszyński z IPJ, kierujący w ramach projektu AiD grupą odpowiedzialną za zagadnienia detekcyjne.
W efekcie skanowania celnik zobaczy zbiór przekrojów obiektu, pozwalający odtworzyć jego strukturę wewnętrzną. Wersja demonstracyjna urządzenia będzie gotowa w 2013 roku. Drugim urządzeniem o charakterze antyterrorystycznym, powstającym w ramach projektu AiD, jest przyrząd do wykrywania materiałów wybuchowych. Wykorzystuje on wiązkę neutronów, która wzbudza materiały na swej drodze. Emitowane przez nie promieniowanie gamma pozwoli na przybliżoną identyfikację substancji - informuje Pawłowski.
Projekt "Akceleratory i detektory" oprócz działań z zakresu ochrony antyterrorystycznej obejmuje również budowę urządzeń demonstracyjnych do trzech rodzajów akceleratorowych terapii nowotworów. Łączna wartość projektu, przewidzianego na lata 2008-2013, to ponad 85 mln zł, w tym udział Unii Europejskiej wynosi ponad 67 mln zł.
