Senat za zmianami w przepisach dotyczących stwierdzenia ważności wyborów. Wyższa izba parlamentu przyjęła nowelizację Kodeksu wyborczego. Za byli wszyscy parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości, przeciw senatorowie PO-KO.

Senat przyjął bez poprawek nowelę Kodeksu wyborczego która zakłada, że o ważności wyborów prezydenta, do Sejmu, Senatu i do Parlamentu Europejskiego, a także o ważności referendum ogólnokrajowego rozstrzygać będzie cały skład "właściwej izby" Sądu Najwyższego.

Opozycja ma kilka zarzutów wobec noweli. Pierwszy dotyczy przekazania uprawnień do decydowania o ważności wyborów stworzonej niedawno Izbie Sądu Najwyższego - Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.

Opozycji nie podoba się także wprowadzenie zmian tuż przed kolejnymi wyborami, co jest niezgodne z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego i pośpieszny tryb prac w parlamencie.

Ustawa tylko precyzuje zapisy i wprowadza zmiany, które zaszły ostatnio w Sądzie Najwyższym - odpiera zarzuty PiS.

Ustawa trafi teraz do prezydenta. Wejdzie w życie po ogłoszeniu.

Co zawiera nowela Kodeksu wyborczego

Zgodnie z przyjętą przez Senat nowelizacją Kodeksu wyborczego o ważności wyborów prezydenta, wyborów do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego rozstrzygać będzie cały skład "właściwej izby" Sądu Najwyższego. Również o ważności referendum ogólnokrajowego rozstrzygać będzie cały skład "właściwej izby" Sądu Najwyższego.

Nowela przewiduje też, że w sprawie stwierdzenia ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego niezakończonego przed dniem wejścia w życie nowelizacji stosuje się przepisy znowelizowanego Kodeksu wyborczego, tzn. że sprawę będzie rozpatrywała właściwa izba SN. Znowelizowana ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Ten artykuł nie będzie miał już jednak zastosowania do wyborów do PE z 26 maja br., bo w piątek Sąd Najwyższy uznał je za ważne, jeszcze na podstawie starych przepisów.

Obecnie w Kodeksie wyborczym jest zapisane, że o ważności wyborów do Sejmu i o ważności wyboru posła, przeciwko któremu wniesiono protest, rozstrzyga Sąd Najwyższy. Zgodnie z Kodeksem wyborczym ten przepis stosuje się także w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego, a z przepisów wynika, że również ma on zastosowanie do wyborów do Senatu. W uzasadnieniu do projektu noweli zaznaczono, że obecnie w tym przepisie Kodeksu wyborczego, nie określa się składu, w jakim Sąd Najwyższy rozpoznaje te sprawy, zatem SN winien czynić to w składzie trzech sędziów, gdyż zgodnie z przepisem ustawy o SN, sąd ten orzeka w składzie trzech sędziów, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Obecnie w Kodeksie wyborczym zapisane jest też, że o ważności wyboru prezydenta rozstrzyga Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych.

Ustawa o Sądzie Najwyższym, która weszła w życie 3 kwietnia 2018 r. wprowadziła m.in. dwie nowe izby SN - Dyscyplinarną oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Wśród kompetencji Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych zapisano m.in. rozpoznawanie protestów wyborczych i protestów przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzanie ważności wyborów i referendum.

Opracowanie: