Polskie prawo daje władzy narzędzia do ogłoszenia trzech rodzajów stanu nadzwyczajnego. Stan wojenny, stan wyjątkowy i stan klęski żywiołowej. W obecnej sytuacji pod uwagę mogą być brane dwa ostatnie.

Kto wprowadza stan wyjątkowy?

Stan wyjątkowy może zostać wprowadzony w sytuacji szczególnego zagrożenia ustroju państwa, a także bezpieczeństwa obywateli czy porządku publicznego. Stan wyjątkowy wprowadza w kraju prezydent, może też to zrobić na wniosek rady ministrów.

Stan wyjątkowy może zostać wprowadzony na czas nie dłuższy niż 90 dni. W rozporządzeniu, które go wprowadza, głowa państwa określa rodzaje ograniczenia wolności i praw obywatelskich oraz człowieka.

Co ważne, prezydent może też znieść stan wyjątkowy wcześniej niż wyznaczona data, jeżeli funkcjonowanie państwa zostanie normalnie przywrócone.

SPRAWDŹ: Stan klęski żywiołowej. Co oznacza?

Co oznacza stan wyjątkowy?

W czasie stanu wyjątkowego kontrolę nad administracją sprawuje premier lub odpowiedni wojewoda.

Mogą zostać ograniczone prawa człowieka i prawa obywatelskie. Może zostać zawieszone m.in.:

- prawo do organizowania i przeprowadzania zgromadzeń

- prawo do przeprowadzania imprez masowych

- prawo do przeprowadzania strajków

W tym czasie może też dojść do odosobnienia osoby pełnoletniej, która swoją działalnością może zagrażać ustrojowi państwa, bezpieczeństwu lub porządkowi publicznemu.

Może też być obowiązek posiadania przy sobie dokumentu tożsamości, a także może zostać wprowadzony nakaz lub zakaz przebywania w określonym miejscu i czasie. Może też być wprowadzona cenzura mediów, kontrola zawartości przesyłek pocztowych, kontrola korespondencji czy rozmów telefonicznych.

W tym okresie mogą zostać wprowadzone ograniczenia wolności i praw człowieka w zakresie:

- dostępu do określonych towarów i swobodnego uzgadniania cen

- prowadzenia określonej działalności gospodarczej

- prowadzenia edukacji

- obrotu pieniędzmi

- transportu drogowego, kolejowego i lotniczego

- funkcjonowania systemu łączności

- prawa do posiadania broni palnej

- dostępu do informacji publicznej

W czasie stanu wyjątkowego aresztem lub grzywną może być karane np. organizowanie zgromadzeń, imprez masowych i strajków i złamanie rozporządzeń władz w sprawie koronawirusa.

Jak wspomniał w piątek 13 marca prezydent Andrzej Duda, w tej chwili nie jest rozważane w Polsce wprowadzenie stanu wyjątkowego.