Premier Indii Narendra Modi oświadczył w transmitowanym w telewizji przemówieniu, że jego kraj unieważnił specjalny status zamieszkanej głównie przez muzułmanów indyjskiej części Kaszmiru, by uwolnić ten region od "terroryzmu i separatyzmu".

"Jestem przekonany, że dzięki tej formie organizacji będziemy mogli uwolnić (stan) Dżammu i Kaszmir od terroryzmu i separatyzmu" podsycanego przez Pakistan - oświadczył premier, pierwszy raz publicznie wypowiadając się na temat unieważnienia statusu Kaszmiru; do tego regionu prawa roszczą sobie obydwa kraje.

Unieważniając artykuł 370. konstytucji zapewniający specjalny status stanu Dżammu i Kaszmir, Delhi formalnie zintegrowało indyjski Kaszmir z resztą państwa. Na miejsce stanu utworzono dwa terytoria związkowe - Dżammu i Kaszmir oraz Ladakh. Krok ten zlikwidował obowiązujące dotychczas daleko idące uprawnienia władz regionu.

Według indyjskich mediów w ostatnim tygodniu, by zapobiec protestom, zatrzymano tam ponad 400 przywódców i aktywistów ruchu separatystycznego; wysłano dodatkowych 250 tys. funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa. Jednocześnie odcięto internet i łączność telefoniczną oraz zakazano zgromadzeń.

W przemówieniu premier Modi nazwał zmiany w Kaszmirze "historycznymi" i zapewnił mieszkańców, że sytuacja wkrótce wróci do normalności. Podkreślił, że integracja Kaszmirczyków z resztą Indii przyspieszy rozwój regionu oraz że wraz z inwestycjami prywatnych i publicznych firm wzrośnie liczba miejsc pracy. Zapewnił, że priorytetem rządu centralnego będzie teraz, by pracownicy w Kaszmirze mieli takie same udogodnienia jak obywatele całego kraju. Obiecał m.in. rozwój turystyki, wkroczenie do regionu kina Bollywood czy liczne inwestycje w infrastrukturę.

Jednocześnie szef prawicowego indyjskiego rządu oskarżył Pakistan o wykorzystywanie poprzedniego statusu regionu jako "broni, by podburzać mieszkańców przeciw Indiom".

W reakcji na decyzję Indii Pakistan obniżył rangę stosunków dyplomatycznych z tym krajem; odwołano pakistańskiego ambasadora w Indiach i zadecydowano o wydaleniu z Pakistanu ambasadora indyjskiego. Ponadto zawieszono dwustronny handel i połączenia kolejowe. Pakistański premier Imran Khan mówił we wtorek, że Islamabad rozważa zwrócenie się w sprawie Kaszmiru do Rady Bezpieczeństwa ONZ i Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

Podzielony Kaszmir od ponad 60 lat jest punktem zapalnym i był powodem konfliktów zbrojnych między Indiami i Pakistanem. W regionie działają ugrupowania zbrojne, które walczą o niepodległość regionu lub przyłączenie go do Pakistanu. Indie oskarżają Pakistan o sponsorowanie zbrojnych bojowników oraz ugrupowań separatystycznych w indyjskiej części Kaszmiru. Islamabad te oskarżenia odrzuca i utrzymuje, że udziela jedynie moralnego i dyplomatycznego wsparcia ruchowi separatystycznemu.