KE: Weźmiemy pod uwagę decyzję prezydenta Dudy o zawetowaniu ustaw

Rzecznik powiedział, że pierwszym tematem środowego spotkania komisarzy będą ostatnie wydarzenia w Polsce. Zaznaczył, że ta sprawa zostanie poruszona przez szefa KE Jean-Claude'a Junckera i jej wiceszefa Fransa Timmermansa.

W ubiegłym tygodniu kolegium komisarzy analizowało prawne i polityczne możliwości (działań - PAP) Komisji. Następnie wydane zostało oświadczenie, które przedstawiało wynik tych dyskusji i plany przyszłych działań. Kolegium zajmie się tą sprawą ponownie jutro, także w świetle oświadczenia prezydenta Polski Andrzeja Dudy, że zawetuje dwie z trzech spornych ustaw - poinformował Schinas.

Rzecznik był pytany w poniedziałek o komentarz do decyzji prezydenta Dudy o zawetowaniu ustawy o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o to, czy KE nie pospieszyła się z komentowaniem polskiej reformy sądownictwa podczas ubiegłotygodniowej konferencji.

Śledzimy dokładnie sytuację i wydarzenia w Polsce. Sytuacja jest rozwojowa. Wiceszef Komisji Europejskiej Frans Timmermans złożył propozycję polskim władzom, ministerstwu spraw zagranicznych i ministerstwu sprawiedliwości i ta oferta nie została jak dotąd zaakceptowana. Do rozwoju sytuacji i wszystkich zmian Komisja Europejska odniesie się w środę 26 lipca - powiedział rzecznik. Dodał, że nie może powiedzieć nic na temat przyszłej decyzji KE.

Podkreślił, że jedyną osobą odpowiedzialną ze strony KE za rozmowy w tej sprawie jest Timmermans. Schinas nie chciał też odpowiedzieć w poniedziałek na pytanie, czy w związku z decyzją o zawetowaniu ustaw KE zamierza zrezygnować z ewentualnego uruchomienia procedury o naruszenie unijnego prawa. Powtórzył ponownie, że wszystkie sprawy związane z reformą polskiego sądownictwa będą omawiane na spotkaniu komisarzy w środę.

W poniedziałek prezydent Duda oświadczył, że podjął decyzję o zawetowaniu ustaw o SN i KRS. Powiedział, że w polskiej tradycji konstytucyjnej Prokurator Generalny nigdy nie miał żadnego nadzoru nad Sądem Najwyższym ani nigdy nie decydował "w przemożnym stopniu" o tym, kto może być sędzią SN. Nie było też powiedziane, że o sposobie i regułach pracy i funkcjonowaniu SN będzie decydował Prokurator Generalny poprzez ustalanie regulaminu - powiedział prezydent. Zdecydowałem, że zwrócę z powrotem Sejmowi, czyli zawetuję ustawę o Sądzie Najwyższym, jak również o KRS, albowiem Sejm doprowadził do tego, że są one ze sobą powiązane - oświadczył Duda.

KE oznajmiła 19 lipca, że jest bliska uruchomienia art. 7 traktatu unijnego, dopuszczającego sankcje, w związku z planowanymi w Polsce zmianami w sądownictwie. Znoszą one niezależność sądów i zagrażają rządom prawa w Polsce - oświadczył wówczas Timmermans. Zapowiedział też, że w tym tygodniu KE przygotuje procedurę o naruszeniu prawa przez Polskę.

Unijne prawo przewiduje, że o uruchomienie tego przepisu unijnego traktatu może się zwrócić nie tylko Komisja Europejska, ale również Parlament Europejski lub jedna trzecia państw członkowskich. Kraje UE większością czterech piątych po uzyskaniu zgody PE mogą wówczas stwierdzić "istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia" przez dany kraj wartości unijnych. Dopiero w kolejnym kroku Rada Europejska - czyli szefowie państw i rządów - może jednomyślnie otworzyć drogę do sankcji.

Do sprawy odniósł się też węgierski premier Viktor Orban. W sobotę oznajmił, że "inkwizycyjna" kampania prowadzona przeciw Polsce nie powiedzie się, bo Węgry wykorzystają każdą przewidzianą prawem możliwość w UE, by okazać solidarność z Polską.

Orban oświadczył, że w Brukseli powstał "sojusz brukselskich biurokratów i ich elit" działający wbrew opinii Europejczyków oraz "system, który można nazwać imperium (finansisty George’a) Sorosa". Rząd Węgier zarzuca Sorosowi m.in. zachęcanie do nielegalnej imigracji do Europy oraz próby wpływania na sytuację na Węgrzech za pośrednictwem finansowanych przez niego organizacji pozarządowych.

Wiceszef KE Timmermans powiedział też w ubiegłą środę, że zaprosił do Brukseli polskich ministrów i liczy, że przyjadą. "Jestem do dyspozycji polskich ministrów 24 godziny na dobę. Zaprosiłem ich do Brukseli; liczę, że przyjmą zaproszenie. Dwaj ministrowie mówią o mnie bardzo niepochlebnie. Mają do tego prawo w wolnym społeczeństwie, ale byłoby bardziej interesujące, gdyby porozmawiali ze mną i gdybyśmy znaleźli rozwiązanie problemów, które mamy" - powiedział.

_(az)