Europejscy przywódcy uczcili we wtorek 70. rocznicę wyzwolenia Auschwitz. Apelowali o pamięć, obronę instytucji demokratycznych i praw człowieka. Prezydent Niemiec Joachim Gauck powiedział, że Auschwitz pozostanie elementem niemieckiej tożsamości. Papież Franciszek stwierdził, że obóz to „krzyk straszliwego bólu i cierpienia”. Z kolei prezydent Litwy Dalia Grybauskaite stwierdziła, że Auschwitz to okrutna lekcja "tego, jak obojętność i ciche przyzwolenie prowadzą do agresji, przemocy, wojny".

Z okazji rocznicy prezydent Niemiec Joachim Gauck wygłosił przemówienie na uroczystym posiedzeniu parlamentu Niemiec, z udziałem kanclerz Angeli Merkel. Wskazał, że Auschwitz stało się symbolem Holokaustu, a właśnie w Niemczech zagłada Żydów została zaplanowana i zorganizowana. Obowiązkiem Niemców, wynikającym z historii, jest zapobieganie zbrodniom oraz obrona humanizmu i praw człowieka - wskazał. Złożył też hołd żołnierzom Armii Czerwonej, którzy wyzwolili obóz, tracąc w walkach ponad 200 żołnierzy.

Okolicznościowe oświadczenie wydał prezydent Austrii Heinz Fischer, który nazwał Auschwitz "symbolem zła" i "niezmywalnej hańby". Według niego należy umacniać instytucje, które angażują się w poszanowanie praw i godności człowieka. Również kanclerz Werner Faymann podkreślił, że trzeba "przeciwstawiać się tendencjom autorytarnym".

"Auschwitz jest krzykiem straszliwego bólu i cierpienia"

Papież Franciszek uczcił 70. rocznicę wyzwolenia obozu krótkim przesłaniem zamieszczonym na swoim profilu na Twitterze. Napisał: "Auschwitz jest krzykiem straszliwego bólu i cierpienia, który przyzywa przyszłość budowaną na szacunku, pokoju i spotkaniu między narodami".

Prezydent Francji Francois Hollande wygłosił w tym szczególnym dniu przemówienie w Muzeum Pamięci Shoah w Paryżu. Ogłosił przy tej okazji zaostrzenie kar za rasizm i antysemityzm. Oddał także hołd pamięci 76 tys. Żydów wywiezionych do obozów z Francji pod rządami kolaborującego z hitlerowskimi Niemcami reżimu Vichy.

Do bieżących wydarzeń politycznych nawiązała, mówiąc o rocznicy wyzwolenia obozu w wywiadzie radiowym, prezydent Litwy Dalia Grybauskaite. Według niej Auschwitz to okrutna lekcja "tego, jak obojętność i ciche przyzwolenie prowadzą do agresji, przemocy, wojny". Pewne podobieństwa do tamtych wydarzeń z historii obserwujemy dzisiaj w Europie - oceniła Grybauskaite. Zaznaczyła także, że należy pamiętać o "ciemnych kartach naszej historii", by tragedia Holokaustu się nie powtórzyła.

70 lat temu, 27 stycznia 1945 roku niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz został wyzwolony przez żołnierzy I Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej. Obóz Auschwitz-Birkenau był największym hitlerowskim obozem koncentracyjnym i zagłady. Zginęło w nim co najmniej 1,1 mln ludzi, około 90 proc. zamordowanych stanowili Żydzi. Zgodnie z decyzją ONZ od 2006 roku rocznica wyzwolenia obozu jest obchodzona jako Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.