Cele i ideały Konstytucji 3 maja są dziś ważne i aktualne; jesteśmy gotowi wspólnie i z determinacją stawać w ich obronie - napisali prezydenci Polski i Litwy Andrzej Duda i Dalia Grybauskaite we wspólnej deklaracji z okazji 227. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Obchodzimy dziś rocznicę przyjęcia Konstytucji Rzeczypospolitej Obojga Narodów - pierwszej spisanej konstytucji w Europie. Ten historyczny dokument, wychodząc naprzeciw wyzwaniom czasów, narodził się z odważnego uznania, że los narodu zależy od przyjęcia i udoskonalenia konstytucji zapewniającej niepodległość, wewnętrzną siłę i wolności obywatelskie - napisali prezydenci w deklaracji.
Jak podkreślili, 227 lat temu nasze narody "wzbogaciły Europę i świat nowoczesnym aktem prawnym, wyznaczającym standardy dla wielu współczesnych ustaw zasadniczych". Litera i duch Konstytucji podtrzymywały pragnienie wolności, politycznej tożsamości i suwerenności naszych narodów w trudnych czasach zaborów i okupacji - napisali Andrzej Duda i Dalia Grybauskaite.
Prezydenci zaznaczyli w deklaracji, że "cele i ideały Konstytucji 3 maja są dziś równie ważne i aktualne". Jesteśmy gotowi wspólnie i z determinacją stawać w ich obronie, mierząc się z wielowymiarowymi regionalnymi i globalnymi wyzwaniami. Zdecydowanie wzmacniamy bezpieczeństwo i stabilność w Europie i na świecie oraz pogłębiamy nasze stosunki dwustronne w wymiarach obronnym, ekonomicznym, energetycznym, transportowym i w innych dziedzinach - czytamy w dokumencie.
Prezydenci zauważyli, że tym roku Polska i Litwa świętują stulecie odbudowy swoich państwowości. Głębokie historyczne więzi łączące nasze narody inspirują nas do tego, aby wzmacniając nasze relacje, jako sąsiedzi i partnerzy jeszcze bardziej zbliżyć do siebie nasze kraje - czytamy we wspólnej deklaracji.
Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, a drugą po konstytucji Stanów Zjednoczonych spisaną ustawą zasadniczą na świecie. Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 r. stanowiła zwieńczenie reform podjętych w okresie obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792).
W miejsce wolnej elekcji wprowadzała ustrój dziedzicznej monarchii konstytucyjnej. Religii katolickiej przyznawała pozycję uprzywilejowaną, zapewniając tolerancję dla innych wyznań. Przyjęła trójpodział władzy na: prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Zachowywała też stanową strukturę społeczeństwa, otwierając jednocześnie perspektywy dalszych przekształceń ustroju.
(mpw)
