I prezes SN Małgorzata Gersdorf podczas otwarcia konferencji w Katowicach przypomniała, że bez władzy sądowniczej nie ma ochrony podstawowych praw i wolności obywatelskich. "Nadzwyczajna sytuacja wymaga nadzwyczajnych działań, myślę, że teraz mamy sytuację szczególną" - podkreśliła. Na stronie internetowej Trybunału Konstytucyjnego zamieszczono tymczasem wniosek grupy posłów PiS w sprawie przepisów, na podstawie których dokonywany jest wybór kandydatów na I prezesa Sądu Najwyższego.
Na stronie internetowej Trybunału Konstytucyjnego zamieszczono wniosek grupy posłów PiS w sprawie przepisów, na podstawie których dokonywany jest wybór kandydatów na I prezesa Sądu Najwyższego. I prezes SN Małgorzata Gersdorf podczas otwarcia konferencji sędziów w Katowicach przypomniała, że bez władzy sądowniczej nie ma demokratycznego państwa prawnego.
We wniosku posłów PiS zaskarżono przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym oraz uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN z 14 kwietnia 2003 r. w sprawie regulaminu wyboru kandydatów na stanowisko I prezesa SN m.in. w zakresie, w jakim nie określają obowiązku wydania uchwały w sprawie przedstawienia prezydentowi kandydatów Zgromadzenia Ogólnego na I prezesa SN. Wniosek wpłynął do TK w środę.
Jak głosi wniosek, intencją jego autorów jest "zainicjowanie kontroli prawa w zakresie dotyczącym podziału materii między akty prawa powszechnie i wewnętrznie obowiązującego w kontekście uprawnień przyznawanych organom wewnętrznym SN".
"Wnioskodawcy chcieli też zwrócić uwagę na konieczność przestrzegania zasad jawności i transparentności działań organów władzy publicznej, w szczególności, gdy wykonują one kompetencje wynikające z konstytucji" - dodano.
"Grupa posłów zwraca uwagę, że procedura wyboru kandydatów na I prezesa SN nie jest kwestią wewnętrzną Sądu Najwyższego, mimo że dotyczy wyboru wewnętrznego organu tego sądu. Nie jest to również zagadnienie dotyczące wewnętrznej organizacji pracy SN. Z konstytucji wyraźnie wynika, że I prezesa SN powołuje prezydent spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN. Oznacza to, że twórcy konstytucji chcieli, by - w ramach współdziałania i równoważenia się władzy - decyzja o wyłonieniu organu wewnętrznego SN nie była pozostawiona temu sądowi" - głosi wniosek.
Bez władzy sądowniczej nie ma ochrony podstawowych praw i wolności obywatelskich - powiedziała Małgorzata Gersdorf podczas otwarcia w Katowicach konferencji "Sędzia a Konstytucja. Kryzys sądownictwa konstytucyjnego a rozproszona kontrola zgodności prawa z Konstytucją"
Uważam, że na wszystkich prawnikach spoczywa obowiązek podtrzymywania albo może już ratowania demokratycznego państwa prawnego, a nie całe społeczeństwo zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji - mówiła. Apelowała do mediów, by "uaktywniły także swoją wychowawczą rolę". Media nie powinny tylko zajmować się wyłapywaniem newsów, ale tłumaczyć społeczeństwu, na czym polega, dla każdego obywatela, właśnie to demokratyczne państwo prawa - dodała.
Przypomniała, że to konstytucja jest źródłem podstawowych wolności obywatelskich, a "żadne demokratyczne państwo prawne nie może funkcjonować bez kontroli konstytucyjnej".
Jak mówiła, sędzia Trybunału Konstytucyjnego podlega tylko konstytucji, a sędziowie sądów powszechnych ustawom i konstytucji. Ale żaden sędzia nie powinien i nie może dawać pierwszeństwa ustawie przed niedającymi się z nią pogodzić rozwiązaniami konstytucyjnymi i międzynarodowymi. Sąd może odmówić zastosowania ustawy czy aktu pod ustawowego właśnie w razie niezgodności ze standardami międzynarodowymi - mówiła Gersdorf.
Zaznaczyła, że nie ma ugruntowanego orzecznictwa, czy sądy mogą odmówić zastosowania normy niezgodnej ich zdaniem z konstytucją i czy w sytuacji poważnych zakłóceń funkcjonowania Trybunału (Konstytucyjnego - PAP) można przyjąć, że sędziowie mogą samodzielnie odmawiać stosowania norm krajowych niezgodnych z konstytucją. To dopiero musi ulec jakieś wykształceniu na drodze praktycznej - wskazała.
Gersdorf powiedziała, że na skutek akcji medialnej "wyraźnie podważane jest zaufanie społeczeństwa do sądów i sędziów". Nadzwyczajna sytuacja wymaga nadzwyczajnych działań, myślę, że teraz mamy sytuację szczególną - mówiła.
(ph)
