​Występujemy do Komisji Europejskiej z prośbą, z postulatem o obniżenie stawki VAT-owskiej na książki drukowane do stawki zerowej - poinformował w czwartek podczas briefingu prasowego w siedzibie MKiDN wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Dzisiaj jest Międzynarodowy Dzień Książki i w tych trudnych czasach dla polskiej kultury - wiemy wszyscy, że pandemia nie oszczędza i instytucji kultury, i ludzi kultury - w pewnym sensie mamy dziś dobrą wiadomość dla kultury. (...) Jest to wiadomość dotycząca obniżenia VAT-u na książki drukowane do stawki zerowej - powiedział prof. Piotr Gliński.

Zapowiedział, że premier Mateusz Morawiecki, z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy i MKiDN, na prośbę środowisk wydawców, księgarzy, wystąpi do UE o obniżenie stawki VAT na książki drukowane do stawki zerowej.

Przypomniał, że dotychczasowy VAT na książki drukowane wynosi 5 proc. Jak mówił, "najniższy z możliwych, według prawodawstwa europejskiego, ale wydaje się, że te szczególne okoliczności związane z pandemią są argumentem, który może przeważyć szalę i dlatego występujemy do Komisji Europejskiej z prośbą, z postulatem o obniżenie stawki VAT-owskiej na książki drukowane do stawki zerowej".

Gliński zaakcentował, że ten ruch polskiego rządu "jest oczywiście spowodowany tym, że chcemy, żeby książka była bardziej dostępna, żeby instytucje i ludzie kultury, którzy także muszą żyć w sensie finansowym, biznesowym mogli ten trudny czas, w lepszej kondycji, przeżyć".

Chcielibyśmy, żeby ta stawka była utrzymana także i po pandemii. Kultura zasługuje na to, żeby ją wspierać. Państwo jest za to odpowiedzialne - podkreślił.

Zwrócił uwagę, że wystąpienie o zmianę obowiązującej regulacji do UE "na ogół trwa kilka miesięcy". My będziemy aplikowali, argumentowali w związku z tą sytuacją (pandemii - PAP), która w tej chwili jest. Ona jest szczególna i takie wyłączenia w innych obszarach, co prawda tych pierwszofrontowych, miały już miejsce. Mówię o wyłączeniach VAT-owskich - wyjaśnił.

Książka jest też artykułem pierwszej potrzeby. Moim zdaniem także w czas epidemii - podkreślił.

Gliński podziękował w czwartek "wszystkim ludziom związanym z książką" i z okazji ich święta złożył im "najgorętsze, najserdeczniejsze życzenia". Myślę, że najlepszy prezent, jaki mógł być dziś dla nas wszystkich - to właśnie ta decyzja (o wystąpieniu do UE o obniżkę VAT na książki) - ocenił.

Jednocześnie chciałem powiedzieć, że (...) my zwiększamy z roku na rok wydatki państwa na wsparcie czytelnictwa. Mamy Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, który będzie programowany na następny okres, i tam zwiększenie budżetowe będzie jeszcze większe. Rozwijamy wsparcie czytelnictwa we wszystkich obszarach - zapewnił minister kultury.

"Chcemy, by książki były jak najszerzej dostepne"

Uczestnicząca w briefingu w siedzibie MKiDN prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Anna Nasiłowska przypomniała, że 17 kwietnia jej stowarzyszenie skierowało do wicepremiera Glińskiego list, który "wyrażał niepokoje naszego środowiska". I jako postulat drugi (...) napisaliśmy postulat przywrócenia zerowej stawki VAT-u na książki. Prawdę mówiąc, nawet nie oczekiwałam, że coś takiego może poruszyć ten kamień i coś takiego może się stać - wyjaśniła.

Obcowanie z książką papierową - to jest zupełnie inna klasa, inna kultura kontaktu z tekstem - podkreśliła, apelując do ministra kultury "o zwiększenie pomocy dla bibliotek".

Z kolei dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski zwrócił uwagę, że "każde działanie, które pozwala przybliżyć lub obniżyć cenę książki to jest krok w bardzo dobrym kierunku". Zerowa stawka VAT to jest postulat oczywisty. Chcemy, żeby książki były jak najszerzej dostępne - dodał.

Wskazał, że "dzisiejsze badania czytelnictwa pokazują, że narzędzia, z których korzystamy, są skuteczne". Nie tylko zatrzymaliśmy negatywny trend spadkowy, ale także widzimy lekki wzrost. (...) To jest bardzo dobra wiadomość - wyjaśnił Makowski.

Drugą dobrą wiadomością jest to, że wśród najczęściej czytanych są polskie autorki, polscy autorzy. I to jest zmiana obserwowana od niedawna - mówił.

Dyrektor Biblioteki Narodowej przyznał, że "bardzo nam zależy na tym, żeby zerowa stawka VAT udała się" i zapowiedział "wspieranie tych działań rządu". Jest to postulat, który jest bardzo korzystny i dla rynku wydawniczego, ale także po części dla bibliotek w kraju - podkreślił.

Polska wystąpi do Unii Europejskiej o derogację pozwalającą na zmianę stawki VAT na VAT 0 proc. Na podstawie art. 395 dyrektywy VAT państwa członkowskie Unii Europejskiej mają możliwość wprowadzenia szczególnych środków stanowiących odstępstwo od przepisów ww. dyrektywy w celu upraszczania poboru VAT lub zapobiegania niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. Prawo do zastosowania szczególnego środka uwarunkowane jest decyzją Rady, na wniosek Komisji Europejskiej.