Unia Europejska ogłosiła kilkanaście projektów surowcowych, które obejmować będą wydobycie i przetwarzanie poza Wspólnotą minerałów niezbędnych do utrzymania konkurencyjności bloku w sektorze najnowszych technologii, także lotniczych i zbrojeniowych. Projekty mają obejmować m.in. współpracę z Ukrainą i Grenlandią.

Oświadczenie Brukseli ma związek z kwietniową decyzją Chin o nałożeniu ograniczeń na eksport metali ziem rzadkich. Pekin wprowadził nową politykę w odpowiedzi na cła Donalda Trumpa.

W związku z tym dyplomaci, producenci samochodów i inne firmy z Europy starają się o porozumienie z Chinami, by uniknąć zamykania linii produkcyjnych. Jest jednak jasne, że nadrzędnym celem UE musi być zwiększenie dywersyfikacji dostaw minerałów niezbędnych do utrzymania produkcji.

Musimy zmniejszyć naszą zależność od wszystkich krajów, szczególnie od kilku krajów, takich jak Chiny (...) Zakazy eksportowe zwiększają naszą chęć dywersyfikacji - przekazał we wtorek komisarz ds. przemysłu Stephane Sejourne.

Nowe projekty UE

Unia Europejska ogłosiła 13 nowych projektów surowcowych poza Wspólnotą. Dzięki temu unijny przemysł będzie mógł korzystać z dostaw metali i minerałów niezbędnych do utrzymania konkurencyjności w transformacji energetycznej, a także w sektorze obronnym i lotniczym.

Dziesięć nowych projektów będzie skupionych na surowcach niezbędnych do produkcji akumulatorów pojazdów elektrycznych i magazynowania akumulatorów. Chodzi tu przede wszystkim o minerały takie jak lit, kobalt, mangan i grafit. Dwa projekty dotyczące pierwiastków ziem rzadkich znajdują się w Malawi i Republice Południowej Afryki. Pozostałe projekty realizowane są w Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Grenlandii, Kazachstanie, Madagaskarze, Norwegii, Serbii, Ukrainie, Zambii, Brazylii i francuskim terytorium Nowej Kaledonii.

Brytyjski projekt ma na celu wydobycie wolframu, a projekty na Ukrainie i Grenlandii będą dotyczyć grafitu. Jak podkreśla agencja Reutera wolfram jest kluczowy dla przemysłu zbrojeniowego.

Najnowsze projekty stanowią uzupełnienie dla wcześniejszej listy strategicznej, na której znajduje się również rafineria metali ziem rzadkich na terenie puławskich Azotów oraz zakładu odzysku metali ziem rzadkich w Zawierciu.

UE oszacowała, że projekty będą wymagały całkowitej inwestycji kapitałowej w wysokości 5,5 mld euro, aby mogły wystartować. Otrzymają skoordynowane wsparcie finansowe oraz przygotowany rynek zbytu ze strony Komisji Europejskiej, państw członkowskich i kredytodawców.

Uniezależnić się od Chin i zatrzymać USA

Chiny kontrolują ponad 90 proc. globalnej mocy przetwórczej surowców, używanych w produkcji niemal wszystkich urządzeń, którymi operujemy - od urządzeń gospodarstwa domowego po pojazdy i myśliwce bojowe. Są również głównym dostawcą wielu kluczowych surowców w kontekście sektora energii odnawialnej. Bruksela chce zmienić tę sytuację.

Akt o surowcach krytycznych zakłada, że aby zmniejszyć zależność od państw trzecich w zakresie dostępu do surowców krytycznych, do 2030 r. europejskie wydobycie, przetwarzanie i recykling surowców strategicznych powinny zaspokajać odpowiednio co najmniej 10 proc., 40 proc. i 25 proc. zapotrzebowania UE.

Grenlandia stała się w tym roku przedmiotem napięć na linii Bruksela-Waszyngton po tym, jak prezydent USA Donald Trump wielokrotnie powtarzał, że chce przejąć duńskie terytorium zamorskie.

Amerykańska administracja omawiała plan wciągnięcia Grenlandii do strefy wpływów. Narzędziem do osiągnięcia celu miała być umowa COFA, którą Waszyngton wykorzystuje do utrzymania relacji z kilkoma wyspiarskimi państwami na Oceanie Spokojnym. Poprzez COFA Stany Zjednoczone oferują wsparcie finansowe i inwestycyjne w zamian za pełną swobodę działań wojskowych.

Porozumienia COFA mają kluczowe znaczenie strategiczne dla USA, umożliwiając obecność wojskową na Pacyfiku. Dla państw wyspiarskich to gwarancja bezpieczeństwa oraz wsparcia ekonomicznego.