Spektakl "Art of Living" na podstawie awangardowej powieści Georges'a Pereca w reżyserii Katarzyny Kalwat dziś po raz pierwszy zostanie wystawiony na scenie Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Powieść "Życie instrukcja obsługi" ukazuje codzienność mieszkańców paryskiej kamienicy, a sto jej rozdziałów odpowiada stu scenom z poszczególnych mieszkań. Początkowo aktorzy pracowali na całym, bardzo obszernym materiale powieści, potem dokonano skrótów.
Twórcy podreślają, że punktem wyjścia dla sztuki była próba wiernego odwzorowania struktury i tematyki powieści Pereca. Rozgrywa się ona na różnych płaszczyznach. Z jednej strony mamy historie pisarza zmagającego się kryzysem, z drugiej losy bohaterów jego opowieści. Występują trzy grupy postaci: narrator przyglądający się życiu kamienicy i prowadzący opowieść o niej, postaci znaczące (Bartlebooth, hrabina de Beaumont, Winckler, Roschach) oraz chór bezosobowych mieszkańców.
Dla mnie niezwykle istotny jest wątek wykluczenia tożsamościowego, kulturowego, a także kryzys, dotkliwy kryzys, który na tych doświadczeniach wyrasta. Cała powieść i cały spektakl są próbą zażegnania takiego doświadczenia - powiedziała Katarzyna Kalwat, reżyser spektaklu. Tak jak Perec pisze tę powieść, żeby sobie z tym kryzysem poradzić, tak my w pewnym sensie również na scenie pokonujemy ten opór i staramy się widza przeprowadzić przez te wszystkie 100 rozdziałów, w których odbija się biografia Pereca, czyli te wszystkie dotkliwe wątki związane z kryzysem kulturowym, tożsamościowym, który ostatecznie w finałowej scenie prowadzą do jakiegoś aktu wyzwolenia - poprzez właśnie akt złożenia tych wszystkich scen tych wszystkich puzzli - dodała.
Można powiedzieć, ze niejako bohaterem samej sztuki jest tekst w fazie tworzenia.
Szukaliśmy różnych potencjalności, funkcji języka, z których korzysta sam Perec, dlatego spektakl, podobnie jak powieść, składa się z cytatów, kryptocytatów, z odwołań, instrukcji obsługi, reklam, odniesień; encyklopedycznych, tych związanych z historią sztuki, historią w ogóle. To jest ten materiał wyjściowy, z którego Perec pisał. Zespół aktorski otrzymał różne funkcje językowe i poprzez te funkcje dopiero budowaliśmy postaci - podkreśliła Kalwat.
Ciekawym zabiegiem jest umieszczony na scenie ogromny wyświetlacz, na którym na żywo podczas spektaklu transkrybowane są wszystkie słowa wypowiadane w spektaklu. Widz może obserwować, jak realnie wydarzenia stają się tekstem i jak mozolny jest to proces.
Aktorzy zaczynali pracę od scenariusza, którego przeczytanie zajmowało 8 godzin, po skrótach spektakl nadal jest bardzo obszerny. To ponad 5 godzin - deklaruja twórcy.
"Życie instrukcja obsługi" G. Pereca to awangardowa powieść francuskiego eksperymentatora z grupy literackiej OuLiPo, opublikowana w 1978 roku.
Premiera spektaklu na Scenie Kameralnej NST przy ul. Starowiślnej 21 w Krakowie.
