Premier Indii Narendra Modi odsłonił w Dniu Pojednania Narodowego pomnik wysokości 182 m - najwyższy na świecie. Przedstawia on Sardara Patela, polityka przyćmionego według partii Modiego przez rozgłos otaczający "dynastię" Nehru-Gandhi.

Sardar w hindi, urdu i perskim oznacza szefa, naczelnika. Sardar Patel (Vallabhbhai Jhaverbhai) to pierwszy wicepremier i pierwszy minister spraw wewnętrznych Indii w latach 1947-1950, który i perswazją, i siłą przekonał księstwa indyjskie (było ich ponad 560) do przystąpienia do federalnych Indii. Sam Mahatma Gandhi uważał, że zadanie to może udać się jedynie Patelowi.

Pomnik, który stanął niedaleko Sardar Sarovar Dam (SSD) - jednej z największych zapór wodnych świata, postawionej na Narmadzie - jest czterokrotnie większy od Statui Wolności (wyższy jest niemal dwukrotnie). Zaprojektowano go tak, by oparł się wichurom do 180 km na godzinę i wstrząsom sejsmicznym o magnitudzie 6,5.

Patel, który cieszył się opinią człowieka z zasadami, był także nazywany Żelaznym Człowiekiem Indii. Jego pomnik symbolizuje zdaniem partii Modiego jedność i spójność kraju.

Hołd oddany Patelowi ma, jak pisze "Washington Post", o wiele głębszą symbolikę, Patel bowiem stał się ikoną hinduskich nacjonalistów z partii Modiego, BJP.

Same już tylko rozmiary odlanego z brązu monumentu "mówią wiele o globalnych aspiracjach Indii, jak i politycznym ego ich przywódcy" - napisała w artykule gazeta.

Według niej dla Modiego "pełni rolę obstawienia w zakładach na wyścigach konnych pierwszej trójki". Za jednym zamachem Modi oddał ukłon w stronę hinduskiego elektoratu, postawił pomnikowe dzieło w Gudźaracie i dał "pokaz prosperity i statusu Indii jako wschodzącej potęgi światowej".

Patel urodził się w Gudźaracie w 1875 roku, 31 października. Ten dzień premier Modi, wcześniej premier tego stanu, po objęciu władzy w całym kraju ustanowił Dniem Pojednania Narodowego. Budowa pomnika była od początku ukochanym projektem jego rządu.

Jego partia BJP, nacjonalistyczna partia ludowa, uważa, że imię Patela niesłusznie zostało przyćmione przez dominującą "dynastię" polityków z rodziny Jawaharlala Nehru, przywódcy socjalistycznego skrzydła Indyjskiego Kongresu Narodowego. Zapoczątkowana przez niego "dynastia" Nehru-Gandhi rządziła Indiami do 1991 roku.

W swojej kampanii wyborczej w 2013 roku Modi podkreślał, że "wszyscy hindusi żałują, iż Sardar Patel nie został pierwszym premierem".

W zeszłym roku polityk BJP Tathagata Roy stwierdził, że gdyby Patel został premierem, nie byłoby problemów ze stanem Dżammu i Kaszmir, będącym kością niezgody między Indiami i Pakistanem. Ludność uznaje tam indyjską armię za okupanta, a rebelia i protesty pochłonęły do 50 tys. ofiar.

Vallabhbhai Jhaverbhai Patel od 1917 r. brał udział w ruchu biernego oporu; kandydował trzykrotnie na stanowisko przewodniczącego Indyjskiego Kongresu Narodowego, rywalizując z Jawaharlalem Nehru, ale - na prośby Mahatmy - za każdym razem rezygnował. Przeciwstawiał się socjalistycznym reformom. Stworzył trwały system administracyjny kraju. Udało się mu także przekształcić Kongres w nowoczesną partię polityczną. W 1991 r. Indie uhonorowały go pośmiertnie najwyższym odznaczeniem, Orderem Bharat Ratna.

Jak podała indyjska agencja prasowa PTI, naczelnicy 22 wsi w pobliżu zapory SSD, która od początku wzbudzała kontrowersje i protesty, włącznie z wycofaniem się w 1994 roku Banku Światowego z jej finansowania z uwagi na lekceważenie wymogów środowiskowych i społecznych, napisali list otwarty do premiera, w którym nie chcą jego obecności na inauguracji pomnika. Zapowiedzieli także bojkot, powołując się na zniszczenie zasobów naturalnych, jakie pociągnęła za sobą budowa pomnika.

Według byłego profesora politologii Ghanshyama Shaha z Uniwersytetu Jawaharlala Nehru w Delhi, "Modi wykorzystał dziedzictwo Patela w swojej kampanii wyborczej. Bardzo prawdopodobne, że wykorzysta Pomnik Jedności w nadchodzącej kampanii" w przyszłym roku.

Partia kongresowa uważa, że BJP przywłaszcza sobie od jakiegoś czasu indyjskie ikony. Twierdzi m.in., że plan przemianowania delhijskiego muzeum pamięci Nehru w ośrodek poświęcony pamięci wszystkich premierów Indii to także sposób na pomniejszenie znaczenia Nehru.

Patel został wykorzystany do wymazania dziedzictwa Nehru. BJP chce zmienić sposób postrzegania historii i pokazać, że prawe skrzydło było tak samo ważne w walce o wolność Indii - powiedział Sudha Pai z Indyjskiej Rady Badań Nauk Społecznych.

Zapora SSD o ponad 1,2 km długości i wysokości ponad 120 m na piątej co do wielkości rzece Indii i jednej z siedmiu ich świętych rzek znajduje się w miejscowości Kevadia.

Według znanej indyjskiej pisarki Arundhati Roy, która włączyła się do protestów, "wielkie tamy dla państw są tym samym, co bomby jądrowe dla arsenałów nuklearnych". A magazyn "Forbes" kilka lat temu uznał, że SSD "stała się symbolem niehumanitarnego rozwoju". W samym Guźaracie partia kongresowa wini też BJP i Modiego za nieukończenie budowy sieci kanałów.