W wieku 93 lat zmarła w Warszawie Maria Janion. Polska historyczka literatury, profesor nauk humanistycznych. Krytyczka literacka, autorka ponad 20 książek.
Informację o śmierci wybitnej humanistki potwierdziła PAP historyczka literatury, autorka wywiadu-rzeki z Marią Janion pt. "Janion. Transe - traumy - transgresje" Kazimiera Szczuka. "Smutny to weekend - wczoraj żegnaliśmy Józefę Hennelową, a dziś musimy poinformować o śmierci Marii Janion. Wybitna krytyczka literacka i znawczyni literatury odeszła dziś w Warszawie. Miała 93 lata" - napisano w niedzielę wieczorem na Twitterze Instytutu Książki.
Maria Janion była badaczką polskiej kultury XIX i XX wieku, krytyczką literacką, znawczynią polskiego i europejskiego romantyzmu, nauczycielką akademicką, zawodowo związaną m.in. z Instytutem Badań Literackich PAN, Uniwersytetem Gdańskim i Uniwersytetem Warszawskim.
Wychowała wiele pokoleń polskich humanistów: pisarzy, publicystów, naukowców, wykładowców akademickich, dziennikarzy, wydawców i nauczycieli.
Autorka "Gorączki romantycznej" urodziła się w podwileńskich Mońkach 24 grudnia 1926 r., dokładnie 128 lat po Mickiewiczu. Pochodziła z niezamożnej rodziny - samotna matka utrzymywała ją i jej brata, bardzo starając się o to, by dzieci zdobyły wykształcenie. Podczas okupacji, którą rodzina spędziła w Wilnie, Maria i jej brat uczęszczali na tajne komplety.
Maria Janion zajmuje w polskiej humanistyce miejsce szczególne. Stworzyła własne, bardzo osobiste i współczesne rozumienie romantyzmu. Po całych latach, gdy poezję romantyczną traktowano jak rodzaj nietykalnego skansenu historycznoliterackiego, jej "Gorączka romantyczna" (1975) była dla wielu objawieniem. Pod jej piórem romantyczne postaci ożywały, romantyczne rozumienie świata okazywało się nagle kluczem do zrozumienia współczesności. Maria Janion wyprowadziła romantyzm z getta pojęć historycznoliterackich, stworzyła z niego kategorię określająca pewien sposób myślenia, wartościowania świata, aktualny we wszystkich czasach i epokach.
Mistrzyni - tak mówili o prof. Marii Janion jej studenci. Jest ich już kilka pokoleń - uczestników głośnych seminariów na Uniwersytecie Gdańskim i Warszawskim oraz w Instytucie Badań Literackich PAN. Seminaria prowadzone przez Marię Janion przyciągały nie tylko polonistów - na tych zajęciach spotykali się studenci niemal wszystkich wydziałów humanistycznych.
W 2007 r. otrzymała Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". W tym samym roku otrzymała specjalny Paszport "Polityki" dla kreatora kultury. Była laureatka Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury "Splendor Gedanensis" za 2007 r.
W 2009 r. przyznano jej Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W tym samym roku otrzymała Nagrodę "Hiacynt" przyznawana przez Fundację Równości, a rok później Nagrodę Specjalną Kongresu Kobiet.
