"Prawy foka szot luz". Żeglarstwo - sport, który kształtuje charakter

Mimo że od kilku lat po wodach śródlądowych można żeglować bez patentu (dotyczy to jachtów do 7,5 metra) w wielu firmach czarterowych posiadanie patentu żeglarskiego jest wymagane do wypożyczenia jachtu. Każdy doświadczony żeglarz to powie, że na jezioro lepiej wypływać dopiero po ukończeniu szkolenia. Szkółki żeglarskie dostosowują się do klientów oferując szkolenia tygodniowe, dwutygodniowe, a nawet weekendowe. Jak wygląda szkolenie na stopień żeglarza jachtowego? Na początku mamy zajęcia z obsługi jachtu. Obsługa stanowisk manewrowych, poznanie poszczególnych elementów jachtu. Uczymy się podstawowych węzłów, komend i poznajemy pierwsze zwyczaje panujące na jachcie - powiedział naszemu reporterowi Artur Tomkiewicz ze szkoły żeglarskiej Natangia. W przypadku żeglarstwa teoria jest równie ważna jak praktyka. Dokładnie trzeba poznać poszczególne znaki, które można spotkać na szlaku, opisy boi, czy prawo drogi, czyli zasady pierwszeństwa na wodzie.

Instruktorzy szczególną uwagę przykładają do nauki komend. Ma to duży wpływ na bezpieczeństwo, szczególnie przy dużym wietrze. Załoga powinna dokładnie wykonywać polecenia sternika np. "prawy foka szot luz", a potem meldować wykonanie "jest prawy foka szot luz". W konkretnym przypadku chodzi o poluzowanie liny przedniego żagla. Jak ja nie miałem do czynienia z żeglarstwem, to dla mnie najtrudniejsze jest słownictwo. Wszystko jest nowe i muszę to sobie uporządkować w głowie - mówi turysta z Warszawy, przygotowujący się do zdania patentu.

Żeglarstwo regatowe różni się od tego rekreacyjnego nie tylko jednostkami, na których się pływa. Samo podejście jest już inne. Żeglarze regatowi mają ten zadzior. Jako, że jest to sport, to potrzebna jest kondycja, duża liczba treningów, wyjazdów. Przyszli olimpijczycy zaczynają już w wieku kilku lat. Trzeba być twardym, znosić porażki, łzy. Treningi odbywają się u nas trzy razy w tygodniu. Na wodę schodzimy w maju i minimum 80 dni dzieci spędzają poza domem, a do tego jeszcze zgrupowania - mówi Alicja Klimaszewska z Giżyckiej Grupy Regatowej. Świetne do treningu regatowców są bojery. Na lodzie nie widać szkwałów, żadnych zmarszczek na wodzie, więc wiatr trzeba wyczuwać w inny sposób. To potem procentuje na wodzie w sezonie letnim. Nasi rodzice zabrali nas do klubu bo chcieli zobaczyć, czy będziemy dawać radę. Nasze szkolenia wyglądają tak, że schodzimy na wodę, najpierw krótka rozgrzewka. Czasami nasza trenerka robi nam zwroty na gwizdek i potem mamy dużo wyścigów - mówi Konrad, jeden z najmłodszych zawodników Giżyckiej Grupy Regatowej. Żeglarstwo to piękny sport. Dla ludzi wytrwałych, cierpliwych i skoncentrowanych - dodaje.

Osoby, które są świeżo po kursie albo miały dłuższą przerwę i nie czują się jeszcze pewnie za sterem powinny skorzystać z pomocy doświadczonego sternika, który przypomni i pokaże podstawowe zachowanie na jachcie - radzi Jarosław Sroka z Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Ratownicy podkreślają też, że na początek warto wybrać sobie spokojną pogodę, bez silnego wiatru. Nie wstydźmy się też kamizelek ratunkowych. Przypominam też, że w czasie żeglowania nigdy nie siedźmy w środku jachtu. Przy złej pogodzie, w przypadku wywrotki, wtedy o tragedię nie jest trudno - mówi Sroka.

Żeglarstwo jako sport nie jest niestety tanie. To nie tylko koszty samego sprzętu, ale też, w przypadku regatowców, koszty wyjazdów i treningów, często za granicą. Jesteśmy też rodzicami zawodników i nikt nigdy nie żałował ani jednej wydanej złotówki. Do później wraca w postaci wartości dodanej w wychowaniu dziecka. Dzięki żeglarstwu uczniowie lepiej radzą sobie w szkole, są sumienni i odpowiedzialni - mówi Klimaszewska. Samo wypożyczenie jachtu na Mazurach nie jest drogie, ale zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od daty. W środku sezonu ceny są nawet o kilkaset złotych za dobę wyższe. Warto szukać jachtów w serwisach ogłoszeń lokalnych, bezpośrednio od właścicieli. Na pewno wyjdzie taniej niż od profesjonalnego czarteru. Koszty szkoleń przygotowujących do egzaminu na patent żeglarza jachtowego zależą od trybu prowadzonych zajęć. Tygodniowe kosztują średnio 600-700 złotych. Droższe są szkolenia intensywne - 3-4 dniowe i weekendowe. Za egzamin trzeba zapłacić 250 złotych (osoby do 26 roku życia płacą mniej).

bajdewind - wiatr wiejący z kierunków pomiędzy wiatrem wiejącym prosto z boku jednostki (półwiatr), a wiatrem wiejącym od strony kąta martwego czyli od strony dziobu.

bakista - schowek pod koją

baksztag - wiatr wiejący skośnie od rufy

bom - służy do mocowania dolnej krawędzi grota. Trzeba uważać na niego przy zwrotach przez rufę, bo może uderzyć w głowę

buchtowanie - porządkowanie liny

burta (lewa, prawa) - boczna krawędź łodzi

cuma - lina służąca do mocowania statku do nadbrzeża, boi lub innego miejsca postoju

dziób - przednia części kadłuba

fał - lina służąca do wciągania i opuszczania żagla

flauta - cisza na wodzie

fok - główny żagiel na przednim maszcie

fordewind (pełny wiatr) - wiatr wiejący w rufę statku

grot - największy żagiel na maszcie

hals (prawy, lewy) - kurs wiatru; jeżeli wiatr wieje z prawej burty, statek idzie prawym halsem, jeżeli z lewej, lewym.

kabestan - kołowrotek do nawijania liny

kapok - kamizelka ratunkowa

keja - pomost albo nadbrzeże wyposażone w uchwyty do cumowania

klar - porządek na jachcie

koja - łóżko na jachcie

luzowanie - przeciwieństwo wybierania

miecz - płyta drewniana lub metalowa wystająca z jachtu pionowo w dół do wody. Poprawia stateczność jachtu.

odbijacz - "ochraniacz", który chroni burtę przed obijaniem np. o pomost

odpadanie - manewrowanie w celu zmiany kursu, aby był dalej od lini wiatru

ostrzenie - manewrowanie w celu utrzymania żaglówki na kursie jak najbliższym linii wiatru

półwiatr - wiatr, który dochodzi do jachtu z boku, czyli z kierunku prostopadłego do osi kadłuba.

rufa - tylna część jachtu

szekla - metalowa klamra w kształcie litery "U", otwierana i zamykana za pomocą śruby lub sprężynowej zapadki.

szot - lina służąca do manewrowania żaglem

wybieranie - wyciąganie liny (przeciwieństwo luzowania)

zwrot - manewr jachtem, który powoduje zmianę położenia jednostki w stosunku do kierunku wiatru