Pandemia koronawirusa uderza głównie w ludzi starszych i schorowanych, w tym także w mieszkańców domów pomocy społecznej oraz ich opiekunów. Dlatego też Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, wsparte przez liczne organizacji pozarządowe, wystosowało dziś apel do Prezydenta Andrzeja Dudy i Premiera Mateusza Morawieckiego.

Sygnatariuszy tego apelu, który ma formę listu otwartego, piszą we wstępie:

"Szanowny Panie Prezydencie,

Szanowny Panie Premierze,

W związku z pandemią COVID-19, wyrażamy bardzo duże zaniepokojenie sytuacją ponad 150 tysięcy osób przebywających w instytucjach stałego pobytu w ramach pomocy społecznej (m.in. domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia) i opieki zdrowotnej (m.in. zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, szpitale psychiatryczne). Osoby te są obecnie w sytuacji trudniejszej niż kiedykolwiek."

Następnie sygnatariusze opisują sytuację, która ma już miejsce w Hiszpanii, Włoszech i Wielkiej Brytanii. Podkreślając przy tym, że w krajach tych umarły już tysiące mieszkańców domów pomocy społecznej (często 40-50% mieszkańców poszczególnych instytucji) i innych instytucji całodobowych, a przypadki zaniedbań są porażające (m.in. porzucenie mieszkańców czy pozbawienie jedzenia). W związku tym sygnatariusze zaznaczają : "Jeśli podobny kryzys nawiedzi Polskę, umrzeć może nawet ⅓ mieszkańców domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych i zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, a zatem ponad 40 tysięcy osób z niepełnosprawnościami i seniorów, a pozostałych czekają bardzo bolesne skutki, zarówno znaczne pogorszenie stanu zdrowia fizycznego (np. na skutek odleżyn), jak i psychicznego (np. traumy). Już teraz media alarmują o co najmniej 14 instytucjach poddanych kwarantannie i odciętych od świata oraz co najmniej 232 osobach zarażonych koronawirusem. M.in. w Niedabylu (ponad 90% zarażonych mieszkańców i personelu), Tomczycach (blisko 70% zarażonych mieszkańców), Jakubowicach, Starym Goździe, Koszęcinie (przymusowa ewakuacja wszystkich mieszkańców), Skarżysku-Kamiennej, Gorzycach, Bochni, Bytomiu (149 osób w kwarantannie), Krakowie, Warszawie (Mokotów, w tym pacjenci wymagający dializ).

Ryzyko zakażenia koronawirusem i śmierci mieszkańców instytucji całodobowych jest radykalnie wyższe niż w przypadku innych grup. Do tego dochodzi ryzyko nadużyć związanych z pozostawaniem w izolacji, zaniedbania, a nawet porzucenia. Sytuacje te, niezależnie od ryzyka związanego z koronawirusem, mogą w obecnej sytuacji doprowadzić do zapaści zdrowia i śmierci.W sytuacji braku podjęcia natychmiastowych, skoordynowanych i szeroko zakrojonych działań mieszkańców instytucji całodobowych może czekać masowa tragedia i kryzys humanitarny niespotykanej skali."

W drugiej części listu przedstawione są konkretne propozycje.

"Apelujemy o niezwłoczne wprowadzenie następujących rozwiązań:

1.     Powołanie Zespołu Zarządzania Kryzysowego (ZZK) ds. osób z niepełnosprawnościami przy Pełnomocniku Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

2.     Uszczegółowienie Instrukcji MRPiPS dla instytucji stałego pobytu oraz świadczenia usług społecznych.

3.     Zapewnienie ciągłości świadczenia usług osobom z niepełnosprawnościami i osobom starszym (w tym poprzez wykorzystanie zasobów Wojsk Obrony Terytorialnej).

4.     Utworzenie w samorządach bazy osób wymagających wsparcia i sieci instytucji wspierających.

5.     Monitorowanie sytuacji mieszkańców instytucji stałego pobytu oraz osób korzystających z usług społecznych.

Szczegółowy Plan proponowanego przez nas działania kryzysowego jest zawarty jako załącznik nr 1 do niniejszego Listu.Załączamy również przetłumaczone Stanowisko i apel Europejskiego Forum Niepełnosprawności (European Disability Forum) pt. Instytucje stałego pobyt stają się ogniskami zarażeń i nadużyć - rządy muszą zadziałać natychmiast!

Deklarujemy pełną współpracę przy działaniach zapobiegawczych oraz interwencyjnych i jesteśmy do dyspozycji."

List opublikowany został w niedzielę, a lista jego sygnatariuszy ustawicznie wzrasta. Dla organizacji, które chciałyby się dołączyć, podaje adres e-mailowy: biuro@pfon.org.

Do listu dołączone jest wspomniane tłumaczenie. Znajduje się ono pod tym linkiem.