Samorząd Sosnowca (Śląskie) rozdzieli w tym roku wśród mieszkańców 160 budek lęgowych dla jerzyków. Podlegające ochronie ptaki, które gniazdują w miastach najczęściej w zakamarkach wysokich budynków, żywią się owadami, m.in. pomagając zwalczać komary.
W 2020 r. Sosnowiec rozpoczął akcję "Jerzyki - pomoc w walce z komarami", wtedy miasto nieodpłatnie przekazało spółdzielniom i wspólnotom 150 budek lęgowych dla jerzyków - 100 pojedynczych i 50 podwójnych. W ub. roku kupiono 400 sztuk pojedynczych budek lęgowych, a w tym roku będzie ich 160 - przekazał we wtorek rzecznik sosnowieckiego magistratu Rafał Łysy.
W tym roku budki rozdysponowane będą nie tylko wśród mieszkańców spółdzielni i wspólnot, ale trafią także do zabudowy jednorodzinnej, przy czym nie mogą być to domy parterowe. W sumie będziemy mieli w Sosnowcu ponad siedemset budek dla ptaków, których rola w walce z komarami jest nie do przecenienia - powiedział prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński.
Zainteresowani mogą zgłaszać się do wydziału gospodarki komunalnej urzędu miasta, przesyłając wniosek mailowo na wsr.ka@um.sosnowiec.pl. Termin upływa 22 kwietnia.
Rolą mieszkańców będzie umieszczenie budek na administrowanych przez siebie budynkach i zapewnienie właściwej obsługi. Chodzi o przeglądy konserwacyjne, okresowe czyszczenie ze starego materiału gniazdowego, zabezpieczenie otworów na zimę i otwarcie przed majowym przylotem ptaków.
Poszukiwane są lokalizacje blisko dużych terenów rekreacyjnych. Budki lęgowe należy umieszczać jak najwyżej, najlepiej na ścianie powyżej drugiego piętra, ale w miejscu, gdzie ptaki mają swobodny dostęp - nie mogą im przeszkadzać drzewa czy sztuczne konstrukcje.
Jak wskazała naczelniczka wydziału gospodarki komunalnej sosnowieckiego magistratu Agnieszka Kowalska, budki należy wieszać na ścianach wschodnich lub północnych tak, żeby zabezpieczyć je przed nadmiernym nagrzewaniem w czasie letnich upałów, co grozi przegrzaniem i śmiercią piskląt.
Należy pamiętać, że jerzyki są ptakami kolonijnymi, więc skrzynki lęgowe powinny wisieć w grupach, blisko siebie. Jesienią budki trzeba zdjąć i zawiesić dopiero pod koniec kwietnia lub do czasu pojawienia się jerzyków zatykać otwór wlotowy. Co kilka lat budki powinny zostać wyczyszczone ze starego materiału gniazdowego, żeby ptaki chętnie je powtórnie zajmowały - dodała Kowalska.
Jerzyki - mimo zewnętrznego podobieństwa do jaskółek - są spokrewnione z kolibrami. Podlegają ścisłej ochronie prawnej. W warunkach naturalnych zakładają gniazda głównie w szczelinach skalnych. W miastach zwykle gniazdują na poddaszach, w szczelinach ścian budynków, w otworach wentylacyjnych czy pod dachówkami.
Na lęgi przylatują z ciepłym wiatrem w pierwszej połowie maja, a odlatują w drugiej połowie sierpnia. Żywią się owadami chwytanymi w locie, w tym komarami. Potrafią ich zjeść kilkanaście tysięcy dziennie.
Wysokie bloki z licznymi otworami i szczelinami zapewniały kiedyś dostateczną liczbę miejsc gniazdowych dla tych ptaków, jednak prowadzone w ostatnich latach prace termomodernizacyjne znacznie ograniczyły ich dostępność w większości remontowanych budynków. Stąd potrzeba zawieszania budek lęgowych.
Niezależnie od akcji samorządu Sosnowca podobne działania prowadzą inne miasta woj. śląskiego. Część spółdzielni i wspólnot kupuje budki na własną rękę i rozwiesza je np. w trakcie termomodernizacji.
