Ochrona unikatowych obiektów pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego, wpisanych na listę dziedzictwa UNESCO, to najważniejszy cel Rudzkiego Parku Kulturowego. Utworzono go w gminie Ćmielów.
Decyzję o powołaniu parku podjęli radni. Zabiegała o to część mieszkańców, a także eksperci i naukowcy z całej Polski, gdy okazało się, że w pobliżu rezerwatu obejmującego neolityczne kopalnie może powstać odkrywkowa kopalnia wapienia.
Jak powiedział PAP dr Andrzej Przychodni, dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, którego część stanowią Krzemionki, Rudzki Park Kulturowy ma być pierwszą formą ochrony tamtych terenów przed inwazyjnymi formami zagospodarowania terenu takimi jak planowana kopalnia czy wielkoobszarowe farmy fotowoltaiczne.
To pierwszy i najważniejszy krok. Dla nas najistotniejsze jest to, że przeważyła wola mieszkańców. To świadectwo społecznego poparcia dla ochrony terenów, które są związane z dobrem światowego dziedzictwa UNESCO. Drugim krokiem będą zmiany w prawie miejscowym, czyli w planie zagospodarowania przestrzennego. W tym przypadku także zamierzamy wesprzeć gminę Ćmielów, aby odpowiednio zabezpieczyć wartości kulturowe krzemionkowskiego regionu pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego - podkreślił.
Kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach odkrył w 1922 r. urodzony w Ostrowcu geolog, prof. Jan Samsonowicz.
Prehistoryczne kopalnie pochodzą z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki brązu (działały między IV a II tysiącleciem p.n.e.). W Krzemionkach zlokalizowano ok. 4 tys. szybów połączonych siecią chodników. Szyby mają do dziewięć metrów głębokości. W kopalniach ze skał wapiennych wydobywano krzemień, który służył do wytwarzania narzędzi. Wyrabiane potem krzemienne siekiery rozprowadzono w odległości nawet kilkuset kilometrów od kopalń.
"Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego", jako 16. obiekt z Polski, 6 lipca 2019 r. wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
