raport

Nagroda Nobla to wyróżnienie przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństw i ludzkości. Nobla Nagroda została ustanowiona na mocy testamentu Alfreda Nobla z 27 XI 1895. Sporządzono go na rok przed śmiercią fundatora.

Nagrody Nobla tradycyjnie przyznaje się w pierwszym pełnym tygodniu października.

Za wybór laureatów odpowiada Akademia Szwedzka, a konkretnie – specjalnie powołane do tego celu Komitety, które określają, kto w danym roku zasługuje na medal i czek.

Noble przyznaje się w pięciu dziedzinach: w dziedzinie medycyny, fizyki, chemii i literatury. Komplet uzupełnia nagroda pokojowa, przyznawana jest nie przez Szwedów, a przez Norwegów (tzw. Norweski Komitet Noblowski). Od 1968 Szwedzki Bank Narodowy przyznaje w dziedzinie ekonomii nagrodę imienia Alfreda Nobla. Wtedy też zadecydowano, że nie będzie się zwiększać liczby dziedzin, w których są przyznawane nagrody noblowskie.

Nagrody przyznawane są od 1901 roku. Od 1902 nagrody są wręczane przez króla Szwecji. Uroczystość odbywa się zawsze 10 grudnia.

Nagroda obejmuje medal, dyplom i czek. Od 2017 roku to dziewięć milionów koron, czyli około 4 mln złotych. Pieniądze mają pomóc w kontynuacji prac czy badań bez konieczności zabiegania o fundusze.

Nagroda Nobla przyznawana jest za całokształt osiągnięć, otrzymać można ją tylko raz w życiu. Ale są wyjątki. Na przykład, gdy ktoś otrzymuje Nobla w różnych dziedzinach lub jest częścią różnych zespołów nagrodzonych Noblem (nagroda jest wówczas dzielona). Po raz pierwszy podwójną laureatką została Maria Skłodowska-Curie.