Pozostałości olbrzymiej willi z czasów rzymskich znaleziono w mieście Scarborough na północy Anglii. Odkrycia dokonano na miejscu budowy osiedla mieszkaniowego. To najważniejsze tego typu znalezisko na Wyspach od ponad dziesięciu lat.

Odkrycie to pogłębia wiedzę uczonych o rodzaju architektury, jaką zostawiali po sobie Rzymianie, opuszczając Wyspy Brytyjskie w V wieku naszej ery. W tym przypadku mamy do czynienia zaledwie z fundamentami budynku, ale jest on olbrzymi, wielkości dwóch kortów tenisowych, z zarysami okrągłych baszt. To gratka dla archeologów. 

Drugim aspektem tej sprawy -  już nie naukowym - są oczywiście problemy, z jakimi teraz borykają się deweloperzy, którzy chcieli na tym miejscu wybudować osiedle mieszkaniowe. Będą to mogli zrobić, ale dopiero po dogłębnym zbadaniu znaleziska, jego archiwizacji i wyczerpującym opisie. Po namowach uczonych zgodzili się zmodyfikować plany osiedla tak, by pozostałości willi mogły zostać zabezpieczone i odpowiednio wyeksponowane.

Skarbnica przeszłości

Po panowaniu Rzymian obecne tereny Wysp Brytyjskich nawiedziły inwazje Anglosasów i Wikingów. Następnie przyszedł podbój kontynentalnych Normanów. Dopiero potem wyłoniły się czysto angielskie dynastie.

Brytyjczycy doskonale zdają sobie sprawę z tego bogactwa. Między innymi dlatego tak bardzo prężni na Wyspach są tzw. detektoryści -  marzący o fortunie entuzjaści historii, którzy z przyrządami do wykrywania metalu buszują po tamtejszych polach i równinach. Często znajdują prawdziwe skarby - na przykład złotą biżuterię sprzed wieków, broń i fragmenty zbroi czy nawet całe dzbany wypełnione monetami.

Co z tym fantem zrobić?

Brytyjskie prawo precyzyjnie określa definicję skarbu - jeśli to, co ludzie znajdują w ziemi, nim jest, mają obowiązek zgłoszenia znaleziska odpowiednim władzom. Wówczas prawo pierwokupu otrzymują muzea, a znalazca musi podzielić się otrzymaną sumą z właścicielem ziemi, na której prowadził poszukiwania.

W grę wchodzą tu olbrzymie sumy, ponieważ wydobywane z ziemi przedmioty są często prawdziwymi dziełami sztuki. Szczególnie Anglosasi rozkochani byli w złotej biżuterii. Wikingowie pozostawili po sobie głównie ślady osad, miecze i fragmenty łodzi.

Skarby na ekranie

Godnym uwagi jest serial telewizji BBC pod tytułem "Detectorists". Jego bohaterami jest para przyjaciół, których łączy to niezwykłe hobby. Ta pasja uruchamia w nich naturalny odruch dzielenia się ze sobą filozofią życia. Zazwyczaj bowiem niewiele się dzieje podczas poszukiwania skarbów elektroniczną różdżką, podobnie jak podczas łowienia ryb. A czas oczekiwania na "branie" trzeba przecież czymś zapełnić.

Ten serial to piękna opowieść o przyjaźni, szacunku dla historii, przywiązaniu do ziemi i zwyklej ludzkiej przyzwoitości. Prawdziwy skarb z archiwum BBC.


Opracowanie: