Alert ws. smogu w Polsce. "Zrezygnuj z aktywności na zewnątrz"

"UWAGA! Dnia 01.12 prognozowana jest zła jakość powietrza w zakresie pyłu zawieszonego PM10 (SMOG). Zrezygnuj z aktywności na zewnątrz" - to treść alertu, który wydało dziś rano RCB.

Komunikat dotyczy kilkunastu miejscowości i kilku powiatów, znajdujących się na terenie trzech województw:

• pow. pleszewski (woj. wielkopolskie);
• pow. radomszczański i miasto Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie);
• miasta Bytom, Jastrzębie-Zdrój, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Świętochłowice, Rybnik, Zabrze i Żory, a także powiaty rybnicki i mikołowski (woj. śląskie).

Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska od 11 października 2019 r. alarm smogowy jest ogłaszany przy przekroczeniu w ciągu doby średniej wartości 150 mikrogramów na metr sześciennych dla pyłu PM10 (wcześniej było to 300 mikrogramów).

Tzw. poziom informowania to 100 mikrogramów, czyli dwukrotne przekroczenie dobowej normy jakości powietrza, ustalonej dla pyłu PM10 na 50 mikrogramów. Limit dni w ciągu roku z przekroczoną normą jakości powietrza (średnio 50 mikrogramów pyłu PM10 na metr sześc. w ciągu doby) wynosi zgodnie z przepisami 35.

Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ) prowadzi stronę internetową, na której można zobaczyć mapę z aktualną sytuacją pod względem występowania smogu w Polsce.

"Mapa danych bieżących prezentuje dane wyłącznie z automatycznych stacji pomiarowych (wyniki 1-godzinne). Dane ze stanowisk manualnych (24-godzinne) dostępne są w 'Banku danych pomiarowych'. Wyniki pomiarów dostępne w module 'Bieżące dane pomiarowe' udostępniane są w czasie lokalnym, natomiast wyniki pomiarów dostępne w module 'Bank danych pomiarowych' udostępniane są w czasie CET" - informuje IOŚ. Jak dodaje, "dane podlegają weryfikacji i mogą ulec zmianie".

Aby zobaczyć mapę kliknij TUTAJ.

O sytuacji smogowej na terenie woj. śląskiego napisał Polski Alarm Smogowy w raporcie opartym o badania w gminach.

Jak zaznaczył w przesłanej PAP w środę informacji koordynator Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) w woj. śląskim Emil Nagalewski, wnioski pochodzą z danych nt. działań kontrolnych w 2022 r. zebranych przez PAS w 166 gminach woj. śląskiego. Dane pozyskano w drodze dostępu do informacji publicznej. Odpowiedzi nie udzielili urzędnicy jednej gminy w regionie.

Wnioski są dalekie od optymizmu - zaznaczył Nagalewski. Jak przypomniał, zgodnie z obowiązującą w woj. śląskim od sześciu lat uchwałą antysmogową w 2022 r. weszły w życie ograniczenia, które miały wyeliminować najstarsze pozaklasowe kotły.

Uchwała obejmuje teren całego województwa i w założeniach powinna być z równą mocą egzekwowana w każdej gminie. Badanie PAS pokazało, że założenia rozmijają się z rzeczywistością, a stan egzekucji przepisów antysmogowych pozostawia wiele do życzenia - podkreślił koordynator PAS.

Wskazał, że największy wpływ na liczbę kontroli, ich skuteczność i karanie sprawców wykroczeń ma obecność straży gminnej. W gminach ze strażą w 2022 r. przeprowadzono ponad 6-krotnie więcej kontroli, niż w gminach bez straży. Tam, gdzie nie ma strażników, mieszkańcy bardzo rzadko zgłaszają spalanie odpadów czy łamanie przepisów uchwały antysmogowej. 95 proc. takich zgłoszeń miało miejsce w gminach ze strażą.

W ocenie PAS, wynika to z postrzegania straży jako instytucji, do której można zwracać się w takich sytuacjach. Brak straży to z kolei brak wiedzy o tym, komu zgłaszać naruszenia. Zawiadomienia o naruszeniach dominują w godzinach wieczornych, tymczasem większość gmin bez straży nie prowadzi kontroli poza godzinami pracy urzędów.

Dodatkowo w gminach bez straży, które zbadano w 2021 r. i w 2022 r., liczba kontroli spadła rok do roku o 45 proc. Zdaniem PAS postępująca dzięki uchwale antysmogowej eliminacja kopciuchów, nie wyjaśnia tak dużego spadku. Być może uwidocznił się w ten sposób wpływ polityków usprawiedliwiających spalanie odpadów - ocenił Nagalewski.

Najwięcej kontroli w 2022 r. przeprowadzono w Rybniku - 3905, powiecie wodzisławskim - 1581 kontroli oraz Gliwicach - 1479 kontroli. Biorąc pod uwagę liczbę kontroli w odniesieniu do liczby budynków jednorodzinnych, najintensywniej kontrole prowadzono w Chorzowie (sprawdzono tam co drugi taki budynek), Rybniku (co piąty), Gliwice (14 proc.), Jastrzębie-Zdrój (13 proc.), Świętochłowice i powiat bieruńsko-lędziński (po 11).

Najskuteczniejsza w wykrywaniu nieprawidłowości okazała się rybnicka straż miejska, która odnotowała 434 przypadki naruszenia uchwały antysmogowej. Oznacza to, że w Rybniku stwierdzono co piąte wykroczenie w województwie. W drugiej pod tym względem Częstochowie stwierdzono 155 przypadków łamania uchwały antysmogowej.

Uchwała antysmogowa woj. śląskiego zakazuje używania najbrudniejszych paliw - w tym mułów oraz flotokoncentratów - i nakazuje stopniową, w perspektywie do 2027 r., wymianę przestarzałych instalacji cieplnych.