Duda: Naprawa wymiaru sprawiedliwości jest dziełem bardzo trudnym

Prezydent Andrzej Duda razem z premierem Mateusze Morawieckim wzięli w sobotę udział w Karczmie Piwnej Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ "Solidarność". W reakcji na okrzyk "Chcemy wolnych sądów", który padł z sali podczas jego przemówienia, prezydent podziękował "za ten oddolny postulat". Zaznaczył jednocześnie, że naprawa wymiaru sprawiedliwości jest dziełem bardzo trudnym.

W tym dziele, patrząc na to, co zwłaszcza dzieje się ostatnimi czasy, na to jak zachowuje się niestety pewna część środowiska sędziowskiego w Polsce, trzeba powiedzieć jasno i wyraźne, kim są sędziowie, jaka jest ich rola - podkreślił. Dodał, że sędziowie odgrywają w państwie rolę "ogromnie ważną".

Mają nas wszystkich obywateli rozliczać z przestrzegania prawa, a w przypadku jego łamania - karać. Mają załatwiać nasze bardzo ważne sprawy. Jak to się czasem mówi - sprawy życia i śmierci - powiedział prezydent.

Duda zaznaczył, że wymaga to wielkiej odpowiedzialności, rozwagi, "ale przede wszystkim obowiązku myślenia o człowieku". Ja to mówię sędziom za każdym razem, kiedy wręczam nominacje sędziowskie. Proszę ich, żeby zawsze pamiętali, kiedy przychodzą na salę sądową i zasiadają na tym podwyższeniu ponad stronami, ponad wszystkimi, którzy przybyli na tą rozprawę, że być może ci ludzie, wobec których sądzą, mają jedyną sprawę sądową w swoim życiu. Być może już nigdy do sądu nie przyjdą i po tym, jak za tym jednym razem zostaną potraktowani, wyrobią sobie zdanie na temat tego, jak w Polsce funkcjonuje wymiar sprawiedliwości - zaznaczył.

Prezydent podkreślił, że ludzie - zwłaszcza w mniejszych ośrodkach miejskich - obserwują sędziów. Tego, jak się zachowują, jak żyją, kim są oraz czy przestrzegają prawa, a jeżeli zdarza się, że ktoś w środowisku prawa nie przestrzega, czy są wobec niego wyciągane konsekwencje.

Tego w Polsce do tej pory cały czas ogromnie brakuje, i to właśnie dlatego jest tak fatalna ocena wymiaru sprawiedliwości w społeczeństwie. To się musi zmienić i to po to powstała izba dyscyplinarna - powiedział prezydent.

Dodał, że część osób w Polsce nie chce naprawy polskiego sądownictwa, ponieważ, jak mówił "jest im wygodnie, posiadają nietykalność". Podkreślił, że musi to zostać zmienione. Musi to być zmienione, albo Polska nigdy nie będzie normalnym państwem - mówił.

Prezydent poprosił górników o wsparcie odnośnie reformy wymiaru sprawiedliwości. Możemy mieć w Polsce różne spory, ale ta sprawa jest w moim przekonaniu poza sporem, że wymiar sprawiedliwości musi zostać naprawiony, a sędziowie musza zrozumieć, jaka rzeczywiście jest ich rola w polskim państwie - mówił. Jak przekonywał, "Polska nigdy nie będzie normalnym, demokratycznym państwem, jeżeli nie będzie normalnego, uczciwego, rzetelnego wymiaru sprawiedliwości, bo o to nam wszystkim chodzi".

Prezydent dodał, że wśród osób, które sprzeciwiają się reformie sadownictwa "są osoby, które orzekały w stanie wojennym i skazywały ludzi na karę więzienia za działalność, za wolną Polskę".

Senat zdecydował w piątek w głosowaniu o odrzuceniu w całości nowelizacji ustaw sądowych, która rozszerza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów i wprowadza zmiany w procedurze wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. Za odrzuceniem ustawy zagłosowało 51 senatorów, 48 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wcześniej za odrzuceniem noweli opowiedziały się senackie komisje: ustawodawcza oraz praw człowieka, praworządności i petycji.

Uchwalona 20 grudnia ubiegłego roku nowelizacja wróci teraz do Sejmu, który zdecyduje o jej dalszych losach. Sejm może bezwzględną większością głosów odrzucić uchwałę Senatu o odrzucenie ustawy w całości i przedłożyć do podpisu prezydentowi. W przeciwnym razie nowelizacja upadnie.

Nowelizacja, m.in. Prawa o ustroju sądów i ustawy o Sądzie Najwyższym, a także o sądach administracyjnych, wojskowych i prokuraturze, wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, za działania kwestionujące skuteczność powołania sędziego oraz za działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.