W Darmstadt odbyło się pierwsze posiedzenie komisji planującej udział poszczególnych krajów w budowę infrastruktury badawczej dla budowanego międzynarodowym wysiłkiem Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami FAIR. Ustalono, że dostawy realizowane w ramach zadeklarowanego przez Polskę wkładu w realizacji tego projektu mogłyby objąć między innymi instalacje kriogeniczne warte kilkanaście milionów euro.
W Darmstadt niedaleko Frankfurtu za kwotę ponad miliarda euro zostanie wybudowany w ciągu sześciu lat kompleks akceleratorów tworzący Ośrodek Badań Antyprotonami i Jonami (Facilty for Antiproiton and Ion Research - FAIR). Dzięki zderzaniu antyprotonów i jonów w wiązkach o intensywnościach dotąd niedostępnych, laboratorium otworzy nowy etap badań nad różnymi formami materii.
Będą między innymi możliwe badania nad materią znajdującą się w warunkach ekstremalnych gęstości i temperatur jakie panowały na różnych etapach ewolucji Wszechświata i nadal lokalnie występują. Przewidywane są także badania bardzo praktyczne dla potrzeb energetyki, medycyny, przyszłych misji kosmicznych czy inżynierii materiałowej.
Na terenie przyszłego laboratorium jeszcze rosną drzewa, ale już dziś fizycy i konstruktorzy planują podział zadań i przyszłe zamówienia. Przedsięwzięcie w 3/4 będzie finansowane ze środków niemieckich. Pozostały koszt ma zostać pokryty przez kilka krajów europejskich, Chiny oraz Indie. W dużej części będą to dostawy urządzeń infrastruktury badawczej ośrodka.
10 lutego odbyło się pierwsze zebranie komisji zajmującej się ustalaniem wkładów aparaturowych poszczególnych krajów. "Polska zamierza dostarczyć aparaturę kriogeniczną o wartości bliskiej 18 milionów euro" – wyjaśnia profesor Tomasz Matulewicz, dyrektor Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który na spotkaniu w Darmstadt reprezentował Krajowe Konsorcjum FEMTOFIZYKA (KKF) zrzeszające 13 polskich ośrodków akademickich i instytucji badawczych zainteresowanych udziałem ich naukowców w tym projekcie. "Założenia koncepcyjne dotyczące realizacji polskiego wkładu w budowę akceleratorów FAIR opracowuje zespół z Politechniki Wrocławskiej, sprzęt wykonają polskie firmy znane już na rynku z wysoko zaawansowanych technologii, które m.in. budowały instalacje w laboratorium CERN w Genewie" – dodaje prof. Matulewicz.
W przygotowywaniu założeń do projektu FAIR uczestniczyło 2500 naukowców z 44 krajów. Docelowo przy eksperymentach i analizie danych ma pracować około 3000 naukowców z całego świata w tym ponad 100 z Polski. "Dzięki powstaniu FAIR nauka polska zyska pełnoprawny dostęp do laboratorium o światowym poziomie, a polscy studenci i doktoranci będą mogli gromadzić tam materiał badawczy do swoich dysertacji oraz zdobywać doświadczenia badawcze" – zapewnia koordynator KKF prof. Zbigniew Majka z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Na podstawie informacji prasowej Wydziału Fizyki UW.
