Astronomowie Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w Chile odkryli gwiazdę o właściwościach odmiennych niż wszystkie inne w jej otoczeniu. W bliżej nieznany sposób gwiazda ta potrafi... zachować młodość. Ten niezwykły obiekt wypatrzono we wnętrzu gromady kulistej Messier 4 w gwiazdozbiorze Skorpiona. Dziesiątki tysięcy obecnych tam gwiazd zawiera niewielkie ilości ciężkich pierwiastków, co wskazuje na ich zaawansowany wiek. Wszystkie są bardzo stare. Wszystkie poza jedną.
Większość pierwiastków chemicznych cięższych od helu powstaje w gwiazdach i rozprzestrzenia się w przestrzeni miedzygwiezdnej, gdy gwiazdy kończą swe życie. Ten wzbogacony materiał staje się potem budulcem nowych generacji gwiazd. Bardzo stare gwiazdy, takie jak w gromadach kulistych podobnych do Messier 4, zawierają znacznie mniej ciężkich pierwiastków niż choćby Słońce, które uformowało się znacznie później.
Ku swemu zaskoczeniu astronomowie znaleźli w gromadzie Messier 4 gwiazdę o zupełnie nieoczekiwanych właściwościach. Analiza pochodzącego od niej promieniowania wskazuje na znaczną zawartość rzadkiego lekkiego pierwiastka, litu. W normalnych warunkach, w miarę starzenia się gwiazdy w ciągu miliardów lat ewolucji, ilość litu w jej wnętrzu maleje. W przypadku tego jednego obiektu jest jednak inaczej. Albo gwiazda w trudny do wytłumaczenia sposób zachowuje pierwotną ilość litu, albo znalazła nieznaną do tej pory metodę wzbogacania się w ten pierwiastek. Tak czy inaczej można to porównać do odkrycia eliksiru młodości, młodości w prawdziwie gwiezdnym rozumieniu tego słowa.
Wokół naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, krąży około 150 kulistych gromad gwiazd. Messier 4, znana także pod nazwą NGC 6121 jest jedną z najbliższych. Jasny obiekt można obserwować już przez lornetkę, blisko gwiazdy Antares. Już niewielki amatorski teleskop pozwala rozróżnić niektóre z jej gwiazd. Astronomowie z La Silla obserwowali gromadę przy pomocy 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO. Badania widma promieniowania gwiazd prowadzili z wykorzystaniem instromentów teleskopu VLT.
Na podstawie materiałów Europejskiego Obserwatorium Południowego.
