Komisarz UE ds. budżetu Piotr Serafin przedstawił w środę propozycję unijnego budżetu na lata 2028-2034 o wartości 2 bilionów euro. Ogromne środki zaplanowano na rolnictwo i Fundusz Konkurencyjności. W planie przewidziano również miliardy dla mniej rozwiniętych regionów Unii Europejskiej.
Każde euro z budżetu UE musi być łatwo dostępne dla ludzi i projektów, które ma wspierać. To właśnie rozumiemy przez uproszczenie. Po drugie, środki muszą być przeznaczane na sprawy, które są najważniejsze dla Europejczyków, trafiać tam, gdzie budżet UE może osiągnąć więcej niż same budżety krajowe. To właśnie nazywamy strategicznym myśleniem. Po trzecie, potrzebujemy przestrzeni, aby reagować w nieoczekiwanych sytuacjach, działać szybko w kryzysie lub zmieniać priorytety. (...) Kolejne wieloletnie ramy finansowe UE będą ambitnym budżetem UE o łącznej wartości 2 bilionów euro - zapowiedział Piotr Serafin.
W propozycji, którą przedstawił polski komisarz, przewidziano 300 mld euro na rolnictwo, 451 mld euro na Fundusz Konkurencyjności i 218 mld euro dla słabiej rozwiniętych regionów.
Ponadto Komisja proponuje pięciokrotne zwiększenie środków - do 131 mld euro - na obronność i projekty związane z inicjatywami w Kosmosie.
W propozycji zawarty jest też specjalny mechanizm kryzysowy, który mógłby uruchomić pożyczki o wartości do prawie 400 mld euro. Byłby on - jak powiedział Serafin - uruchamiany przez Radę UE (państwa członkowskie) za zgodą Parlamentu Europejskiego.
Komisarz poinformował, że w budżecie nacisk zostanie położony też m.in. na "wyzwania na naszych granicach". Regiony wschodnie graniczące z Ukrainą, Rosją i Białorusią otrzymają premię w alokacji funduszy odzwierciedlającą ich specyficzne wyzwania - przekazał Serafin.
Propozycja budżetu wymaga poparcia wszystkich 27 państw członkowskich oraz zatwierdzenia przez Parlament Europejski.
Serafin ogłosił, że Komisja rekomenduje wprowadzenie nowych źródeł dochodów budżetu UE, w tym dotyczących tytoniu i korporacji.
Kolejne nowe źródła, które wymienił, to dochody z systemu handlu emisjami ETS, dochody z CBAM, czyli specjalnej opłaty za emisje CO2 dla wybranych towarów importowanych spoza UE, oraz opłata za odpady elektroniczne.
To zrównoważona mieszanka nowych dochodów, która nie obciąża budżetów krajowych i jest zgodna z celami naszej polityki - powiedział Serafin w Parlamencie Europejskim.
Dodał, że KE zrezygnowała z dochodów z systemu handlu uprawnieniami do emisji, ETS 2. To nowy system, który ma objąć emisje z budynków i transportu drogowego.
Wszystkie pieniądze z nowego budżetu UE na lata 2028-2034 będą wydatkowane w poszanowaniu praworządności - zapowiedział w czwartek komisarz UE. Stanowisko Komisji jest jasne. Wszystkie pieniądze unijne będą wydatkowane w poszanowaniu zasady praworządności. Takie są ogólne ramy i zasady, którymi kierowaliśmy się, proponując ten budżet - poinformował Serafin.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała w środę, że w nowym budżecie UE na lata 2028-2034 chce zintegrować szereg dotąd odrębnych polityk - od polityki spójności i rolnictwa po politykę społeczną, migracyjną i bezpieczeństwa granic - w ramach "krajowych i regionalnych planów partnerstwa".
Według materiałów Komisji pokazanych w środę dziennikarzom plany krajowe miałyby objąć rozwój obszarów wiejskich, bezpieczeństwo żywnościowe, politykę spójności, politykę społeczną, rybołówstwo i obszary nadbrzeżne, migrację, zarządzanie granicami oraz bezpieczeństwo wewnętrzne. KE argumentuje, że ich połączenie zmniejszy biurokrację i dublowanie wydatków.
Plany krajowe to największa część budżetu - 865 mld euro (48 proc. z 2 bln euro), z czego 300 mld euro pójdzie na rolnictwo, a 218 mld euro na wsparcie słabszych regionów.
Pozostałe środki podzielone są następująco: 23 proc. na Fundusz Konkurencyjności, 11 proc. na globalne działania Europy, 3 proc. na programy edukacyjne Erasmus+ oraz nowy program wsparcia społeczeństwa obywatelskiego Agora-EU, a 16 proc. na inne wydatki. W skład Funduszu Konkurencyjności wejdą także wydatki na obronność i kosmos.
Na wzmocnienie roli UE na świecie Komisja proponuje 200 mld euro w ramach Instrumentu "Globalna Europa" - to wzrost o 75 proc. wobec obecnego poziomu. Środki te mają finansować m.in. inicjatywę wsparcia rozwoju infrastrukturalnego na świecie Global Gateway, pomoc humanitarną, partnerstwa strategiczne oraz proces rozszerzenia Unii, który szefowa KE określiła jako "strategiczną inwestycję w stabilność i dobrobyt Europy".
W nowym budżecie przewidziano również 100 mld euro dla Ukrainy na wsparcie odbudowy, odporność i drogę do członkostwa w UE. Ewentualne dodatkowe koszty akcesji zostaną uwzględnione w rewizji wieloletnich ram finansowych.
