Kongres dotyczący ratownictwa medycznego za nami

W dniach 15-17 października w Krakowie odbył się 8. Ogólnopolski Kongres Ratowników Medycznych, ze względu na istniejące obostrzenia kongres zorganizowany został w formie hybrydowej. Pomimo trudnej sytuacji uczestnicy licznie skorzystali z możliwości dołączenia online!

W trakcie trzydniowego wydarzenia przeprowadzono ponad 30 wykładów dotyczących wielu zagadnień związanych z codzienną pracą ratownika medycznego i innych służb ratowniczych. Program wydarzenia przewidywał zarówno zagadnienia medyczne, jak i psychologiczne, prawne czy systemowe. Podczas kongresu poruszone zostały kwestie związane z najbardziej aktualnym tematem - epidemią Covid-19 i jej wpływem na codzienną pracę medyków.

Podczas sesji inauguracyjnej rozwiązały się burzliwe dyskusje na temat wizerunku ratowników medycznych w mediach. Prowadzący wykład - dyrektor informacji RMF FM Marek Balawajder zwrócił uwagę na konieczność podjęcia działań w celu medialnego zjednoczenia ratowników medycznych jako grupy społecznej dla budowania ich pozytywnego wizerunku wśród społeczeństwa. W trakcie sesji inauguracyjne poruszony został również bardzo istotny temat pandemii i jej psychologicznych konsekwencji dla medyków. Małgorzata Wypych z Mental Health Center przedstawiła zagrożenia, jakie wynikają z krytycznych zdarzeń o nieznanym przebiegu. Wskazała konieczność wzajemnego wsparcia wewnątrz zespołów medycznych oraz potrzebę wprowadzania konsultacji psychologicznych dla personelu medycznego w szczególności w niepewnym czasie pandemii. Nietuzinkowa sesja inauguracyjna została uzupełniona przez bardzo ważny wykład dr hab. Jarosława Woronia dotyczącego bezpiecznej farmakoterapii w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia u kobiet ciężarnych i karmiących. To bardzo obszerna tematyka, wymagająca systematycznej aktualizacji wiedzy medycznej opartej na prowadzonych badaniach naukowych.

W piątek odbyła się sesja dotycząca największych wyzwań w opiece przedszpitalnej w związku z Covid-19. Podczas prelekcji omówione zostały doświadczenia pracy oddziałów ratunkowych szpitali wieloimiennych podczas pandemii, współpracy szpitala z zespołami ratownictwa medycznego. Szereg wniosków z nich płynących powinny wpłynąć na utworzenie koniecznych procedur postępowania, ułatwiając w ten sposób przyszłą pracę tych jednostek w podobnie trudnych okolicznościach. Analizie poddana została również praca dyspozytora medycznego i trudności wynikające z ograniczonej w pandemii liczebności zespołów ratownictwa medycznego, jak również znacznie wydłużony czas przekazania pacjent do SOR. Problem długiego oczekiwania na podjazdach oddziałów ratunkowych to temat, wzbudzający spore emocje wśród ratowników i pielęgniarek pracujących w obu tych szczególnych miejscach. Dyskutowano na temat sposobów radzenia sobie z tym problemem, zarówno przez dyspozytorów, jak i personel medyczny SOR. Konkluzja tych dyskusji jest jedna i bardzo przykra - znaczne braki personalne. Problem ten jest szczególnie mocno widoczny w trakcie pandemii, gdzie diagnostyka i procedury bezpieczeństwa w SOR znacznie wydłużają możliwość przyjęcia poszkodowanego od zespołu ratownictwa. Zwracano również uwagę na aspekt fizyczny - wyczerpanie po wielogodzinnej pracy w pełnych strojach ochronnych. Znane są przypadki tak skrajnego wyczerpania ratowników medycznych, że oni sami musieli stać się pacjentami SOR.

Kolejna sesja dotyczyła koncepcji zespołów Rescue Task Force w Polsce. To temat wzbudzający gorące dyskusje oraz kontrowersje wśród ratowników medycznych w naszym kraju. Jednak jak pokazują wyniki najnowszych badań przedstawione w trakcie sesji, zdecydowana większość medyków popiera konieczność utworzenia takich wysokospecjalistycznych grup medycznych. Spora część zapytanych ratowników zdeklarowała również chęć przynależności do takiej grupy. Przedstawione przez Ruela Kapunana doświadczenia z tworzenia takich grup na Filipinach jednoznacznie wskazują, że koncepcja zespołów RTF nie tylko w Polsce, ale w wielu innych krajach jest nie tylko możliwa, ale wręcz konieczna.

Ciekawość uczestników wzbudziła informacje, że od 12 października trwa w Polsce pierwsze, 12-miesięczne pilotażowe szkolenie, oparte na założeniach i doświadczeniach szkoleń dla grup Rescue Task Force. Wszystkie treningi prowadzone są̨ przez specjalistów, mających bogate doświadczenie praktyczne i dydaktyczne. Trenerzy, instruktorzy i operatorzy, specjaliści medycyny pola walki i działań w środowisku taktycznym, eksperci z zakresu CBRNE dokładają̨ wszelkich starań́, aby szkolenie zakończyło się̨ pozyskaniem pełnej gotowości do działania w realnych zdarzeniach. Podczas sesji nie zabrakło również ważnych, psychologicznych aspektów rekrutacji ratowników do tego typu grup.

Podczas piątkowych wykładów poruszone zostały także codzienne wyzwania pracy ratownika medycznego, w tym przyszłości dyspozytorni medycznych w obliczu nadchodzących zmian, współdziałania ratownika medycznego z lekarzem weterynarii, ostrych stanów okultystycznych oraz o systemach dostępu doszpikowego.

Odbyła się też całkiem nowa, w ośmioletniej historii kongresu, sesja dotycząca nigdy wcześniej nie poruszanych na konferencjach medycznych tematów - stanów zagrożenia życia i zdrowia w sytuacjach intymnych. Przedstawione zostały standardy postępowania w takich zdarzeniach, zwrócono uwagę na aspekt psychologiczny i etyczny postępowania, jak również omówiono przypadki kliniczne z pracy lekarza urologa oraz ratownika medycznego. Sesja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem, co pokazuje konieczność kontynuowania dyskusji o podobnej tematyce.

Omówiono także nowe trendy w edukacji i symulacji medycznej - najbardziej efektywnej obecnie formy edukacji medyków.

Drugi dzień kongresu zakończony został prezentacjami pokazującymi: problemy zabezpieczenia medycznego konfliktów zbrojnych na świecie, doświadczenia z misji polskiego zespołu ratunkowego Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej po wybuchu w Bejrucie oraz doświadczenia z pracy ratownika medycznego w Afganistanie.  

Kolejny, ostatni dzień, poświęcony był codziennej i niecodziennej rzeczywistości pracy ratownika medycznego. Zaprezentowano podstępowanie z dzieckiem - pacjentem pediatrycznym, w przypadku podejrzenia choroby zakaźnej oraz "ostry brzuch" w kontekście potrzebnej wiedzy ratownika medycznego. W bardzo ciekawy sposób omówiono nowe zasady triagu pacjenta w SOR. W najbliższej przyszłości staną się one obligatoryjnym standardem w każdym oddziale ratunkowym w Polsce.

Ostanie sesje przedstawiały zasady postępowania z pacjentami z ostrymi zespołami wieńcowymi w czasach pandemii Covid-19, sposobie podawania leków ratujących życie w ciężkiej hemofilii oraz doświadczenia z nowo powstałego wewnątrzszpitalnego zespołu szybkiego reagowania, czyli Systemu Wczesnej Interwencji Terapeutycznej. Zwrócono również uwagę na pojawiąjący się coraz częściej problem zatrucia pacjentów kokainą.

Ratownicy medyczni w swojej codziennej pracy są narażeni na bardzo dużo poważnych powikłań natury prawnej. Organizatorzy zadbali o przekazanie podstawowej wiedzy chociażby na temat czynności zatrzymania przez policję i inne służby lub konsekwencji w przypadku upadku pacjenta.

8. Ogólnopolski Kongres Ratowników po raz pierwszy zorganizowany został w formie hybrydowej. Wysoka frekwencja uczestników, duże zainteresowanie wśród oglądających, nawet do późnych godzin wieczornych są jasnym dowodem na to, że pomimo trudnej sytuacji epidemiologicznej, w trakcie niesprzyjających warunków ratownicy medyczni dbają o ustawiczne kształcenia, aby móc jeszcze bardziej profesjonalnie walczyć o zdrowie i życie pacjentów.

Organizatorem kongresu jest krakowska firma ZiZ Centrum Edukacji, współorganizatorem Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, a partnerem merytorycznym Szpital Specjalistyczny im. Stefana Żeromskiego w Krakowie.