Rok temu otwarto przekop przez Mierzeję. W Elblągu dalej brak porozumienia

17 września 2022 roku oficjalnie otwarty został kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną, potocznie nazywany przekopem. To jednak tylko pierwszy z trzech etapów całej drogi wodnej łączącej Zatokę Gdańską z Elblągiem.

Pogłębianie toru wodnego na Zalewie Wiślanym - konieczne, by statki o długości nawet 100 metrów, mające jednak nie więcej niż 4,5 m zanurzenia, mogły przedostać się przez akwen - zakończyło się w maju. Trwa jednak ostatni z etapów, obejmujący prace na rzece Elbląg.

We wrześniu wznowiono tam prace czerpalne, wcześniej trzeba je było przerwać ze względu na warunki określone w decyzji środowiskowej. Co ciekawe, Urząd Morski w Gdyni kupuje także... własną pogłębiarkę. Będzie to pierwsza jednostka tego typu we flocie urzędu.

Do tej pory wszelkie prace związane z pogłębianiem torów podejściowych do portów były prowadzone przez funkcjonujące na rynku specjalistyczne firmy. Statek jest już budowany, jednostka pojutrze ma zostać zwodowana w jednej z fińskich stoczni.

Przez pierwszy rok z kanału skorzystało niespełna 1800 jednostek. Ponad 1300 z nich to jednostki rekreacyjne, turystyczne. Największe zainteresowanie wśród turystów kanał budził w sierpniu - takich przepraw było wtedy blisko 300. Kanałem przez cały rok przeprawiło się także 115 statków należących do różnych państwowych instytucji, wojska czy służb. Najrzadziej z przekopu korzystali rybacy. Przez rok tylko 20 razy.

Pytanie, kiedy statki floty handlowej będą mogły dostać się do portu, wciąż pozostaje otwarte. Całość toru wodnego, która jest zaplanowana i była zaprojektowana w ramach naszego wieloletniego programu, zakłada czas realizacji do końca 2024 roku. Tu mówimy o tym zakresie, który jest w kompetencji administracji morskiej, czyli budowa i utrzymanie infrastruktury dostępowej. To też jest pytanie o to, kiedy nabrzeża w porcie Elbląg i sam tor wewnątrz portu będzie dostosowany. Tu trzeba pamiętać o jednej technicznej sprawie, którą nieczęsto się podkreśla. Aby tor podejściowy, nawet wewnątrz portu, był pogłębiony, najpierw muszą być przygotowane nabrzeża. Pogłębianie toru bez przygotowania nabrzeży mogłoby się wiązać z jakąś destrukcją - tłumaczy Magdalena Kierzkowska, rzecznik prasowy Urzędu Morskiego.

Zgodnie z przepisami, przygotowanie nabrzeży leży po stronie zarządu portu Elbląg.

O ile budowa drogi wodnej do samego Elbląga przebiega zgodnie z planem, to jest problem "na ostatniej prostej". Chodzi o 900-metrowy odcinek rzeki Elbląg do samego portu. Według rządu za pogłębienie (kluczowe dla całej inwestycji) powinno zapłacić miasto. Samorząd jednak się z tym nie zgadza.

Pogłębieniem torów wodnych powinien zająć się Urząd Morski i Skarb Państwa, czyli właściciel rzeki Elbląg. Przypomnę, że rzeka Elbląg i terminale położone przy rzece Elbląg są położone przy torze przepływowym. To nie są baseny portowe, za które pewnie byśmy musieli odpowiadać. To określa szczegółowo również ustawa o portach i przystaniach morskich - mówi Arkadiusz Zgliński, dyrektor spółki Zarządu Portu Morskiego w Elblągu.

Dyrektor podkreśla, że przekop przez Mierzeję Wiślaną docelowo ma otworzyć Elbląg na polskie i skandynawskie porty. Mimo upływu roku, do elbląskiego portu nie przypłynęła żadna jednostka transportowa. Port ma już podpisane umowy - m.in. z jednym z duńskich portów. Niestety, ze względu na płytkość torów, musimy odmawiać. Mam jednak nadzieję, że ten spór szybko się zakończy - mówi Zgliński.

Pogłębienie 900-metrowego odcinka ma kosztować 100 milionów złotych. Rząd zaproponował jakiś czas temu, że sfinansuję tę inwestycję, ale w zamian za przejęcie portu przez państwo. Władze Elbląga nie zgodziły się na taki wariant. Ostatnio w mediach pojawiły się pogłoski o planach budowy nowego rządowego portu w Elblągu. W tej sprawie interpelację wniosła posłanka Monika Falej. Budowa nowego portu, infrastruktury dostępowej, nabrzeży terminali, na pewno będzie o wiele bardziej kosztowna niż pogłębienie ostatniego odcinka. Teraz mamy tu 3,5 metra, a musimy to pogłębić do 5 metrów - mówi dyrektor portu.