Prezydent Karol Nawrocki poinformował o podpisaniu nowelizacji ustawy Karty nauczyciela. Jak podkreślił podczas konferencji prasowej, nowe przepisy są odpowiedzią na wieloletnie oczekiwania środowiska nauczycielskiego, a ich przygotowanie odbywało się przy aktywnym udziale związków zawodowych. Zmiany, które wprowadza nowelizacja, mają na celu poprawę warunków pracy nauczycieli oraz wzmocnienie ich pozycji w systemie edukacji.
Prezydent rozpatrzył łącznie 22 ustawy, które trafiły do niego do podpisu. Jak poinformował, 21 z nich "spotkało się z jego akceptacją". Wśród nich znalazły się trzy nowelizacje dotyczące Karty nauczyciela - kluczowego aktu prawnego regulującego status zawodowy nauczycieli w Polsce.
Bez najmniejszych wątpliwości (...) podpisałem (...) ustawę odnoszącą się do Karty nauczyciela, która zyskała rodzaj konsensusu w polskim parlamencie - powiedział prezydent Karol Nawrocki.
Podkreślił również, że "cieszy się, że środowisku nauczycielskiemu przygotowano rozwiązania, na które czekało".
Zmiany w Karcie nauczyciela mają na celu przede wszystkim poprawę warunków pracy nauczycieli, wzmocnienie ich pozycji zawodowej oraz podniesienie prestiżu zawodu.
Zaznaczył, że nowelizacja zawiera rozwiązania, które są wynikiem zaangażowania związków zawodowych.
Wśród ustaw skierowanych 4 sierpnia do podpisu prezydenta były trzy nowelizacje ustawy Karta nauczyciela. Wszystkie trzy zawierają regulacje, które mają wejść w życie z początkiem nowego roku szkolnego 2025/2026.
Zgodnie z nowelizacją skrócony zostanie okres zatrudnienia - nauczyciela mającego wymagane kwalifikacje, ale niemającego stopnia awansu zawodowego - na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Doprecyzowane zostaną obowiązki mentora.
W nowelizacji uszczegółowiono przepisy dotyczące warunków obliczania wynagrodzenia nauczycieli za godziny ponadwymiarowe i godziny zastępstw doraźnych. Określono m.in. przypadki, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo że ich nie zrealizował, jeśli w tym czasie realizował przydzielone mu przez dyrektora szkoły zajęcia uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.
Wprowadzono zapisy, które mają wyeliminować przypadki przydzielania nauczycielom zastępstw doraźnych za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Chodzi o nauczycieli bibliotekarzy i nauczycieli specjalistów.
Nowelizacja przesuwa też termin wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac. Składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie.
Nowela umożliwia także nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.
Przywrócona zostaje możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu.
Od 1 stycznia 2026 r. w życie mają wejść przepisy dotyczące m.in. odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych, w tym wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy (w wysokości 400 proc. wynagrodzenia) i podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy (z 250 do 300 proc. wynagrodzenia).
Rozszerzona wtedy też zostanie grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy dotychczas nie byli do niego uprawnieni. Chodzi o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych.
Z kolei od 1 września 2026 r. ujednolicony ma być tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Obie grupy nauczycieli ma obowiązywać taki sam tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, tj. 18 godzin. Obecnie pensum nauczycieli praktycznej nauki zawodu wynosi 20 godzin.
Na decyzję prezydenta czekają pozostałe dwie nowelizacje Karty nauczyciela.
Jedna z nich likwiduje od 1 września 2025 r. godziny dostępności nauczycieli, nazywane potocznie "godzinami czarnkowymi", o co zabiegali związkowcy. Druga dotyczy zatrudniania w niepublicznych szkołach i placówkach nauczycieli specjalistów: pedagogów, psychologów i logopedów. Zgodnie z nią, od 1 września 2025 r. do 31 sierpnia 2027 r., będzie można powierzać im zadania dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej w wymiarze wyższym niż obecnie na podstawie innej niż umowa o pracę. Należy do grupy ustaw deregulacyjnych.