Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali urodzeni w Rosji, Holender Andre Geim i Brytyjczyk Konstantin Nowosiełow. Komitet Noblowski wyróżnił ich za odkrycie grafenu, węgla w postaci cienkiej warstwy o grubości zaledwie jednego atomu. Obaj zaczynali karierę naukową w Rosji, Nowosiełow pracował potem u Geima w Holandii. Obecnie obaj są profesorami Uniwersytetu w Manchesterze.
Przełomowy artykuł tegorocznych laureatów ukazał się w czasopiśmie "Science" niemal dokładnie sześć lat temu, w październiku 2004 roku. Geim i Nowosiełow opisali w nim między innymi, jak przy pomocy zwykłej taśmy klejącej uzyskali z grafitu pierwsze próbki dwuwymiarowego grafenu. W tym czasie wydawało się jeszcze, że tak cienkie materiały krystaliczne nie mogą być stabilne.
51-letni Geim i 36-letni Nowisiełow pokazali, że grafen, ma niezwykłe właściwości. Nie tylko jest najcieńszym, ale i najbardziej wytrzymałym materiałem. Przewodzi prąd elektryczny równie dobrze jak miedź, nie ma sobie równych jako przewodnik ciepła.
Grafen jest przezroczysty, ale równocześnie tak gęsty, że nawet atomy helu nie są w stanie przez niego przeniknąć.
W ciągu zaledwie kilku lat okazało się, że grafen może mieć bardzo liczne zastosowania, pozwoli tworzyć zupełnie nowe materiały, budować nowego typu układy elektroniczne. Oczekuje się, że w przyszłości zbudowane z grafenu tranzystory okażą się znacznie szybsze, niż dotąd stosowane, krzemowe. To zapowiada przełom, w budowie komputerów. W przyszłości można liczyć na wykorzystanie grafenu do budowy przezroczystych ekranów dotykowych, paneli świetlnych i ogniw fotoelektrycznych.
Grafen będzie z pewnością stosowany do wytwarzania nowych, niezwykle mocnych i wytrzymałych, lekkich i elastycznych materiałów, prawdopodobnie posłuży kiedyś do budowy nowych samochodów, samolotów, czy pojazdów kosmicznych.
W ubiegłym roku Nobla otrzymał Charles K. Kao za przełomowe osiągnięcia dotyczące transmisji światła we włóknach optycznych oraz Willard S. Boyle i George E. Smith za wynalezienie półprzewodnikowego obwodu obrazującego - sensora CCD. Rok wcześniej nagrodę podzielono między Amerykanina japońskiego pochodzenia Yoichiro Nambu oraz Makoto Kobayasiego i Toshihidę Maskawa z Japonii. Prace laureatów dotyczyły budowy materii i całego Wszechświata.
