Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego roku na choroby przenoszone przez komary, w tym malarię, umiera ponad 700 tys. osób. Skuteczna walka z nimi jest jednak niezwykle trudna – owady te szybko rozwijają odporność na chemiczne środki owadobójcze, które dodatkowo są szkodliwe dla ludzi i środowiska. Przełom w tej dziedzinie mogą przynieść najnowsze badania naukowców, którzy odkryli na Krecie pewną bakterię.
Naukowcy z Johns Hopkins University w Baltimore (USA) oraz Institute of Molecular Biology and Biotechnology (IMBB) w Heraklionie (Grecja) niedawno zidentyfikowali na wyspie Krecie bakterię, która może pomóc w zwalczaniu komarów.
W ramach projektu MicroBioPest badacze zebrali aż 186 próbek z 65 różnych lokalizacji na Krecie. Materiał pochodził z wierzchniej warstwy gleby, okolic korzeni roślin, tkanek roślinnych, próbek wody oraz martwych owadów. Celem było odnalezienie mikroorganizmów, które mogłyby stanowić skuteczną i bezpieczną alternatywę dla chemicznych insektycydów.
Wyniki badań okazały się niezwykle obiecujące. Naukowcy zidentyfikowali bakterie, których metabolity w warunkach laboratoryjnych błyskawicznie eliminowały larwy komarów Culex pipiens molestus. "W testach laboratoryjnych ekstrakty zawierające metabolity bakterii zabiły 100 proc. larw komarów w ciągu 24 godzin od narażenia" - podkreślają autorzy badań.
Dalsza analiza wykazała, że ponad 100 izolatów bakteryjnych zabiło wszystkie larwy komarów w ciągu 7 dni, a 37 z nich zrobiło to w zaledwie 3 dni. Te 37 izolatów reprezentowało aż 20 różnych rodzajów bakterii, z których wiele nie było wcześniej znanych jako potencjalne biopestycydy.
Co szczególnie istotne, bakterie nie zabijały larw poprzez infekcję, lecz dzięki produkcji związków takich jak białka i metabolity. Oznacza to, że skuteczność nowego środka nie będzie zależna od obecności żywych mikroorganizmów, co znacznie ułatwia jego potencjalne zastosowanie.
Biopestycydy, czyli środki ochrony roślin oparte na naturalnych substancjach, bakteriach, wirusach czy grzybach, są postrzegane jako bezpieczniejsza alternatywa dla tradycyjnych insektycydów. Na biopestycydy trudniej się także uodpornić, a ich metabolity szybciej ulegają rozkładowi w środowisku, nie kumulując się i nie zagrażając innym organizmom, takim jak pszczoły.
Odkrycie bakterii z Krety otwiera nowe możliwości nie tylko w walce z komarami, ale również w ochronie upraw przed szkodnikami. Jednak, jak zaznaczają badacze, biopestycydy często ulegają szybkiej degradacji i wymagają wielokrotnych zastosowań. Dlatego konieczne będzie opracowanie odpowiednich metod aplikacji, które zapewnią skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tych związków.