Unia Europejska wprowadza przełomowe zmiany w zasadach płatności gotówką. W życie mają wejść nowe przepisy, które znacząco ograniczą możliwość dokonywania dużych zakupów za gotówkę. Zgodnie z przyjętymi regulacjami, transakcje gotówkowe powyżej 10 tysięcy euro będą całkowicie zakazane, a przy wielu płatnościach konieczne stanie się okazanie dokumentu tożsamości. Nowe prawo ma na celu walkę z praniem brudnych pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, ale wywołuje także liczne pytania o swobodę korzystania z gotówki.
Jak informuje portal infor.pl, od 2027 roku każdy, kto będzie chciał zapłacić gotówką za towar lub usługę o wartości przekraczającej 10 tys. euro, będzie musiał zrezygnować z tej formy płatności. W przypadku Polski, gdzie obowiązuje złoty, limit ten wyniesie równowartość 10 tys. euro, czyli około 42,5 tys. złotych. Ograniczenie to dotyczyć będzie zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.
Nowe przepisy obejmą szeroki zakres transakcji. Zakup luksusowego samochodu, kosztownych dzieł sztuki, biżuterii czy przeprowadzenie większego remontu nie będzie już możliwy za gotówkę, jeśli kwota przekroczy wyznaczony limit. W praktyce oznacza to, że osoby planujące większe wydatki będą musiały korzystać z przelewów bankowych lub innych form płatności bezgotówkowych.
To jednak nie wszystko. Nowe regulacje wprowadzają również obowiązek okazania dokumentu tożsamości przy transakcjach gotówkowych przekraczających 3 tys. euro. Dotyczy to wybranych sektorów, które według unijnych urzędników są szczególnie narażone na działania przestępcze.
Wśród nich znalazły się banki, instytucje finansowe, agencje nieruchomości, kasyna, salony gier, firmy zajmujące się handlem luksusowymi dobrami, zarządzający aktywami oraz giełdy i portfele kryptowalutowe.
W praktyce oznacza to, że przy większych zakupach gotówkowych klient będzie musiał przedstawić dowód osobisty lub paszport. Instytucje będą miały obowiązek rejestrowania danych klienta, co ma wyeliminować anonimowość i utrudnić pranie pieniędzy.
Warto podkreślić, że państwa członkowskie Unii Europejskiej będą mogły wprowadzać niższe limity płatności gotówkowych. Przykładowo, niektóre kraje mogą zdecydować się na obniżenie progu do 5 tys. euro. Ostateczne decyzje w tej sprawie będą zależeć od krajowych rządów, które zobowiązane są do dostosowania przepisów do wymogów unijnych.
Nie wszystkie podmioty będą musiały dostosować się do nowych przepisów w tym samym czasie. Dla klubów sportowych przewidziano dłuższy okres przejściowy, który potrwa do 2029 roku. Pozostałe sektory muszą być gotowe na zmiany już od 2027 roku.
W Polsce już teraz obowiązuje ograniczenie dla przedsiębiorców, którzy nie mogą rozliczać się gotówką powyżej 15 tys. złotych. Nowe unijne przepisy wymuszą jednak dostosowanie tych limitów także dla osób prywatnych. Niewykluczone też, że obowiązek identyfikacji klienta przy płatnościach gotówką od 3 tys. euro zostanie wprowadzony wcześniej niż przewiduje to unijny harmonogram.
Celem nowych regulacji jest zwiększenie przejrzystości przepływu środków finansowych oraz ułatwienie śledzenia źródeł finansowania przestępczości. Unijni urzędnicy podkreślają, że ograniczenie dużych transakcji gotówkowych to skuteczny sposób na walkę z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Jednak nowe prawo budzi również kontrowersje i pytania o swobodę obrotu gotówką oraz prywatność obywateli.