Przodownicy pracy, roześmiane dzieci, kobiety z kielnią, ale też bumelanci, spekulanci i kułacy - to tylko nieliczni bohaterzy socrealistycznych plakatów, które zagoszczą w Cytadeli Warszawskiej. Dziś wernisaż ich wystawy zatytułowanej "Socjalizm twórz, wspólnotę twórz! Polski plakat socrealistyczny 1949-1955".
Celem wystawy jest ukazanie specyfiki polskiego socrealizmu poprzez zestawienie plakatów o tematyce społeczno-politycznej. Ich głównym zadaniem było propagowanie idei socjalizmu w naszym kraju. Równocześnie polscy artyści tamtej epoki mieli kształtować gusty estetyczne społeczeństwa, realizując popularne wówczas hasło "ulice galeriami sztuki".
Tak więc zobaczymy postery mówiące o przyjaźni polsko-radzieckiej, nawołujące do realizacji założeń planu 6-letniego albo ostrzegające przed wrogą propagandą. Wszystkie pokazują pozytywne i negatywne, z punktu widzenia ówczesnej władzy, postawy społeczne.
Na wystawie będzie można zobaczyć zarówno przodowników pracy jak i zestawionych na zasadzie kontrastu bumelantów i kułaków. Wiele spośród zaprezentowanych plakatów posiada wysokie walory artystyczne. Wśród autorów są Eryk Lipiński, Wojciech Fangor i Waldemar Świerzy.
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej to jedno z najważniejszych miejsc martyrologii polskiej z epoki zaborów. Jest położone na terenie twierdzy na wzgórzu żoliborskim zbudowanej po stłumieniu powstania listopadowego z rozkazu cara Mikołaja I. Na stokach twierdzy stracono kilkaset osób, m. in. wielu powstańców styczniowych, a wśród nich członków Rządu Narodowego z Romualdem Trauguttem na czele.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., kiedy Cytadelę przejęło wojsko polskie, w X Pawilonie mieścił się areszt. Później zaś przeznaczono go na mieszkania dla wojskowych z miejscowego garnizonu, a we wschodnim skrzydle wyeksponowano pamiątki po więźniach. W latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945 Cytadela, obsadzona oddziałami Wehrmachtu i SS, stanowiła silny punkt oparcia władz niemieckich. Po II wojnie światowej Cytadela znalazła się ponownie w gestii wojska polskiego, była siedzibą Dowództwa Warszawskiego Okręgu Wojskowego, a od 1998 r. w jej murach mieści się Dowództwo Wojsk Lądowych. X Pawilon został wydzielony wraz z przyległym otoczeniem i udostępniony zwiedzającym w 1963 roku. Obecnie jako Muzeum X Pawilonu jest jednym z oddziałów Muzeum Niepodległości w Warszawie.
