Trzeci reaktor elektrowni jądrowej Olkiluoto na zachodnim wybrzeżu Finlandii został uruchomiony wczoraj nad ranem - poinformowała spółka energetyczna TVO, operator elektrowni. Reaktor ruszył z blisko trzynastoletnim opóźnieniem, miał być uruchomiony w 2009 roku.

"To historyczny moment" - przekazano w komunikacie TVO i podkreślono, że ostatnio blok reaktora w Finlandii uruchomiono 40 lat temu. W Europie nastąpiło to 15 lat temu. 

Dostawcą reaktora, którego budowę rozpoczęto w 2005 roku, jest francusko-niemieckie konsorcjum Areva-Siemens. Jest to reaktor wodno-ciśnieniowy nowej generacji. Jedynie w Chinach został już uruchomiony tego typu blok. We Francji podobny jest w fazie budowy.

Nowy reaktor Olkiluoto (OL3) ma zacząć generować energię elektryczną w styczniu, po podłączeniu do sieci krajowej. Uzyskanie pełnej mocy zaplanowane jest na połowę 2022 roku. Po podłączeniu nowego bloku, elektrownia Olkiluoto ma dostarczać około 30 proc. energii dla kraju, z czego około 14 proc. generowane będzie przez trzeci reaktor.

Powody opóźnienia

Na liczne przesunięcia etapów budowy reaktora złożyło się wiele czynników: zbyt optymistyczny plan związany z nową technologią, regulacje administracyjne, kwestie bezpieczeństwa oraz rosnące koszty. Fińska Agencja ds. Bezpieczeństwa Radiacyjnego i Jądrowego (STUK), w różnych fazach prac, wielokrotnie zgłasza uwagi do projektu. 

W komentarzach podkreśla się, że w trakcie prac ujawnione zostały problemy z jakością materiałów. Przeszkodą były też niewystarczające zasoby fachowej siły roboczej, w związku z przejściem na emeryturę doświadczonych specjalistów budujących elektrownie w latach 70. i 80. Wskazywano także na problemy związane z zarządzaniem projektem oraz bieżącą współpracę z dostawcami

Jak podkreślają lokalne media, w związku z nadmiernym opóźnieniem w pracach, fiński operator ponosi połowę kosztów budowy, a drugą część opłacają dostawcy reaktora, co stanowi ich stratę. 

Elektrownia Olkiluoto znajduje się w Eurajoki, około 100 km na północ od Turku i jest jedną z dwóch siłowni jądrowych w Finlandii. Dwa dotychczasowe reaktory uruchomione zostały na przełomie lat 70. i 80. W budowę trzeciego reaktora zaangażowano także podwykonawców z innych krajów, m.in. z Polski. 

Oprócz Olkiluoto dwa reaktory, powstałe około 40 lat temu, działają w elektrowni w Loviisa na południu kraju (około 100 km na wschód od Helsinek).