"Kobiety nadal napotykają bariery systemowe i uprzedzenia, które uniemożliwiają im karierę naukową" - przekazał sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres. W niedzielę obchodzimy 9. Międzynarodowy Dzień Kobiet w Nauce, który ma nam przypomnieć, że bez równości płci nie będzie możliwe zbudowanie lepszego świata dla kolejnych pokoleń.

"Równość płci w nauce ma kluczowe znaczenie dla budowania lepszej przyszłości dla wszystkich" - przekazał w  czwartkowym oświadczeniu Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres. Według danych Organizacji 33 proc. naukowców na świecie to kobiety.

"Kobiety nadal napotykają bariery systemowe i uprzedzenia, które uniemożliwiają im karierę naukową. Obecnie (...) stanowią zaledwie jedną trzecią globalnej społeczności naukowej, otrzymując mniej funduszy, mniej możliwości publikowania i mniej stanowisk kierowniczych na najlepszych uniwersytetach niż mężczyźni" - powiedział Guterres.

Jak wynika z danych UNESCO liczba kobiet jest jeszcze mniejsza w najnowocześniejszych dziedzinach, takich jak sztuczna inteligencja (AI), gdzie tylko jedna osoba na pięć badaczy jest kobietą.

Sekretarz Generalny wyraził ubolewanie, że w niektórych miejscach kobiety i dziewczęta mają ograniczony dostęp do edukacji lub nie mają go wcale. Określił to jako "akt samookaleczenia dla danych społeczeństw i straszliwe naruszenie praw człowieka".

Sytuacja się poprawia, ale jest daleka od idealnej

Mimo że obecnie w szkołach uczy się więcej dziewcząt niż kiedykolwiek wcześniej, według UNESCO kobiety i dziewczęta są niedostatecznie reprezentowane w STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria i matematyka).

"Od zmian klimatu, przez zdrowie, po sztuczną inteligencję równy udział kobiet i dziewcząt w odkryciach naukowych i innowacjach jest jedynym sposobem na zapewnienie, że nauka będzie działać dla wszystkich" - zaakcentował Gutteres.

Według Sekretarza ONZ zniwelowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn wymaga zlikwidowania stereotypów związanych z płcią i promowania wzorów do naśladowania, które zachęcają dziewczęta do wyboru nauki. Przykłady takich działań proponowane przez sekretarza to opracowanie programów wspierających kobiety w nauce oraz stworzenie środowiska pracy, w którym można wykorzystać potencjał i talent każdej osoby. "Kobiety i dziewczęta są częścią nauki. Nadszedł czas, aby uznać, że integracja sprzyja innowacjom, i pozwolić każdej kobiecie i dziewczynce wykorzystać swój prawdziwy potencjał" - zaapelował sekretarz.

Co ciekawe, w Polsce liczby są nieco bardziej wyrównane niż średnia na świecie. Z danych systemu POL‑on wynika, że liczba kobiet i mężczyzn będących wykładowcami na polskich uczelniach jest zbliżona - w 2022 roku kobiety stanowiły w tej grupie 48,5 proc. Jednak wśród osób z tytułem profesora i doktora habilitowanego nadal jest zdecydowanie więcej mężczyzn.

Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce, który przypada 11 lutego każdego roku, został ustanowiony Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w grudniu 2015 r. Obchodzony na całym świecie, dzień ten promuje równy dostęp i udział kobiet i dziewcząt w STEM. Tematem przewodnim Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce 2024 jest "Kobiety i dziewczęta w przywództwie naukowym: Nowa era dla zrównoważonego rozwoju".