Wielki Post. Czym jest i kiedy się zaczyna?

Wielki Post to czas pokuty, który poprzedza święta wielkanocne. Trwa on 40 dni i rozpoczyna się w Środę Popielcową.

Czas trwania Wielkiego Postu ma odniesienie do trwającego 40 dni postu samego Chrystusa.

Wielkanoc to święto ruchome. Wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, a więc jest obchodzona pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia.

Wielkanoc 2022 świętować będziemy 17 kwietnia. Oznacza to, że Środa Popielcowa w 2022 roku wypadnie 2 marca, a Wielki Post zakończy się w Wielki Czwartek, czyli 14 kwietnia.

Przed Wielkim Postem przypada czas karnawału, czyli okres hucznych zabaw, balów i maskarad, które kończą się we wtorek (tzw. ostatki) przed Środą Popielcową.

Wielki Post to czas przygotowania do Zmartwychwstania Pańskiego. Jest to okres pokuty i nawrócenia. Dla katolików to najważniejszy czas w roku.

Od Środy Popielcowej do końca Wielkiego Postu w liturgii obowiązuje kolor fioletowy. Kościół też zakazuje hucznych zabaw w tym okresie. Wiele osób rezygnuje z picia alkoholu i jedzenia słodyczy w czasie Wielkiego Postu.

W tym czasie, w każdy piątek, w kościołach odprawia się nabożeństwo drogi krzyżowej, w niedzielę - nabożeństwo gorzkich żali. Wierni uczestniczą także w rekolekcjach. 

W trakcie Wielkiego Postu katolicy często praktykują post ilościowy i jakościowy. Co oznaczają i czym się różnią?

• Post jakościowy - polega na powstrzymywaniu się od spożywania mięsa i wywaru z mięsa. Natomiast nie zabrania się spożywania jaj, nabiału, przypraw i tłuszczów zwierzęcych. Obowiązuje w większość piątków w roku.
• Post ilościowy - polega na ograniczeniu posiłków do jednego do syta dziennie. Natomiast nie zabrania się skromnych posiłków: porannego i wieczornego. Nie jest zabronione spożywania mięsa i ryb. Można łączyć posiłek południowy z wieczornym.
• Post ścisły - łączy oba posty w jeden. Obowiązuje m.in. w Środę Popielcową i Wielki Piątek.
  

Droga krzyżowa to jedno z najważniejszych nabożeństw w czasie Wielkiego Postu. Odprawiana jest ona w każdy piątek. Droga krzyżowa ma upamiętnić męczeńską śmierć Jezusa oraz złożenie jego ciała do grobu.

W jej czasie wierni rozważają 14 stacji.

• Stacja I: Jezus na śmierć skazany
• Stacja II: Jezus bierze krzyż na swoje ramiona
• Stacja III: Pierwszy upadek pod krzyżem
• Stacja IV: Pan Jezus spotyka swoją Matkę
• Stacja V: Szymon z Cyreny pomaga dźwigać krzyż Jezusowi
• Stacja VI: Weronika ociera twarz Jezusowi
• Stacja VII: Drugi upadek pod krzyżem
• Stacja VIII: Jezus spotyka płaczące niewiasty
• Stacja IX: Trzeci upadek pod ciężarem krzyża
• Stacja X: Jezus z szat obnażony
• Stacja XI: Jezus do krzyża przybity
• Stacja XII: Jezus umiera na krzyżu
• Stacja XIII: Jezus z krzyża zdjęty
• Stacja XIV: Jezus do grobu złożony

Gorzkie żale to nabożeństwo pasyjne. Odprawiane są przede wszystkim w niedziele, ale również - zależnie od lokalnych zwyczajów - w inne dni (np. w czasie Triduum Paschalnego, zwłaszcza w Wielki Piątek).

Gorzkie żale składają się z trzech części. W poszczególne niedziele Wielkiego Postu odprawia się kolejne części (dwukrotnie, gdyż Wielki Post trwa sześć tygodni), natomiast Zachęta (Pobudka) pozostaje zawsze ta sama.