Około 300 przedstawicieli społeczności polskiej na Litwie protestowało w sobotę przed ambasadą USA w Wilnie przeciwko dyskryminacji mniejszości narodowych. Demonstracje przeciw dyskryminacji Polaków na Litwie zorganizowano też w Warszawie oraz kilku miastach USA.
Akcję "Polacy z RP, Litwy i USA - razem" zorganizowało stowarzyszenie Memoriae Fidelis przy wsparciu Federacji Organizacji Kresowych, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Oprócz manifestacji w Wilnie i Warszawie zapowiedziano podobne akcje w Chicago i Phoenix.
Jesteśmy tutaj, przed ambasadą USA, ambasadą państwa, które stoi na straży wartości demokratycznych, i mówimy głośno, że na Litwie są naruszenia demokracji, że prawa mniejszości narodowych są pogwałcane, że Litwa walczy ze swoimi obywatelami - powiedział w Wilnie przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, eurodeputowany Waldemar Tomaszewski.
Przypomniał, że od czasu przystąpienia Litwy do Unii Europejskiej i NATO sytuacja mniejszości narodowych w kraju się pogarsza. W ubiegłym roku wygasła ustawa o mniejszościach narodowych, a nowa ciągle nie jest przyjęta. Zreorganizowano Departament Mniejszości Narodowych, którzy działał przy rządzie. W marcu została przyjęta ustawa o oświacie, która w ocenie litewskich Polaków, pogarsza warunki kształcenia w szkołach mniejszości narodowych i zawęża prawne możliwości uczenia się w języku ojczystym.
Protestujący zwrócili się z petycją do ambasador USA na Litwie Anne E. Derse. W dokumencie stwierdzono, że Litwa, będąc członkiem NATO i Unii Europejskiej, dyskryminuje prawa mniejszości narodowych. Zaznaczono też, że nieprzychylne założenia dla oświaty mniejszości narodowych zostały uprawomocnione wbrew wyrażonej woli.
Protest przeciwko dyskryminacji Polaków na Litwie odbył się też w Warszawie. Zorganizowały go Stowarzyszenie Memoriae Fidelis oraz Federacja Organizacji Kresowych. Jak powiedział jeden z organizatorów Aleksander Szycht, manifestujących szczególnie zbulwersował nadany niedawno w litewskiej telewizji reality show "Kocham Litwę" - jego uczestnicy zrywali polskie napisy z domów w Ejszyszkach.
Przyjęta w marcu na Litwie ustawa o oświacie przewiduje, że w szkołach mniejszości narodowych, w tym polskich, lekcje dotyczące historii Litwy, geografii Litwy, a także wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy będą prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku będzie wykładany przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego". Ustawa przewiduje też, że od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony.
Natomiast w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, i pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie. Według społeczności polskiej na Litwie w efekcie tego liczba polskich szkół na Litwie zmniejszy się o połowę - z obecnych około 120 w Wilnie i na Wileńszczyźnie do około 60.
