35 lat temu w pobliżu lotniska Okęcie rozbił się lecący z Nowego Jorku samolot PLL LOT IŁ-62 "Kopernik". Nikt nie przeżył tego wypadku. Wśród 87 ofiar była m.in. piosenkarka Anna Jantar.

Start samolotu PLL LOT Ił-62 "Mikołaj Kopernik" z lotniska im. J.F. Kennedy'ego w Nowym Jorku był zaplanowany na 13 marca 1980 roku na godz. 19 czasu miejscowego. Silne opady śniegu opóźniły wylot. Ostatecznie "Kopernik" wyruszył do Warszawy o godz. 21.18

Około godz. 11 czasu polskiego załoga nawiązała kontakt z wieżą kontrolną na warszawskim Okęciu.  Nie sygnalizowała jakichkolwiek problemów technicznych. "Kopernik" został skierowany na ścieżkę podejścia do lądowania przy dobrych warunkach atmosferycznych. 

O godz. 11.13 kapitan zgłosił trudności z sygnalizacją podwozia i zamiar przejścia na drugi krąg wokół lotniska, by mechanik mógł sprawdzić obwód. Kiedy samolot zwiększył moc, by wznieść się na drugi krąg, pękł wał łączący turbinę ze sprężarką niskiego ciśnienia w silniku nr 2. Sygnalizator wskazywał na awarię podwozia. Pilot wzniósł maszynę, by podejść do lądowania jeszcze raz, a w międzyczasie upewnić się, że zawiódł tylko sygnalizator, a nie podwozie.

Rozpadająca się turbina uszkodziła silniki. Załoga utraciła praktycznie zupełnie możliwość sterowania opadającą bezwładnie maszyną. Samolot ściął prawym skrzydłem drzewo i o godz. 11.15 rozbił się w fosie na terenie dawnego fortu wojskowego nieopodal al. Krakowskiej.

Przez dwa dni po katastrofie w stolicy obowiązywała żałoba.  Odwołano wszystkie imprezy artystyczne i sportowe.

Wkrótce po katastrofie "Kopernika" powołano specjalną komisję, która miała wyjaśnić przyczyny tragedii. Jako przyczynę katastrofy wskazano ukryte wady radzieckiej konstrukcji samolotu. Według materiałów Instytutu Pamięci Narodowej, MSW utajniło wnioski ze śledztwa, które wskazywały na winę strony polskiej.

7 lat po wypadku "Kopernika" Polską wstrząsnęła kolejna lotnicza tragedia. 9 maja 1987 r. rozbił się pod Warszawą samolot LOT-u IŁ-62M "Tadeusz Kościuszko". Lecący do Nowego Jorku samolot spadł na skraju Lasu Kabackiego 55 minut po starcie ze stołecznego lotniska. Zginęły wszystkie 183 osoby znajdujące się na pokładzie.

Zbiorowy grób ofiar wypadku "Kopernika" znajduje się na stołecznym Cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej, zaś mogiła załogi jest na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Na terenie warszawskiego klubu sportowego Skra postawiono mały pomnik poświęcony sportowcom, którzy zginęli w katastrofie. Imię kapitana "Kopernika" Pawła Lipowczana otrzymała jedna z przecznic al. Krakowskiej na stołecznym Okęciu.

(mn)