Sejm przyjął projekt uchwały w sprawie Trybunału Konstytucyjnego

Wcześniej kluby rządzącej koalicji: KO, PSL-TD, Polski 2050-TD oraz Lewicy opowiedziały się za projektem uchwały ws. TK. 

Wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu złożyło PiS, a poparła go Konfederacja. W późniejszym głosowaniu wniosek ten został odrzucony i Sejm przeszedł do II czytania projektu.

Na godzinę 21 zaplanowano wystąpienie prezes Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej.

Od tej uchwały rozpoczynamy proces naprawczy Trybunału Konstytucyjnego, proces niezbędny, wyczekiwany, przedyskutowany i mądrze zaplanowany - mówiła w Sejmie Kamila Gasiuk-Pihowicz (KO), jedna z przedstawicielek grupy posłów, która złożyła projekt. Obecnie TK - jak oceniła - kojarzy się z "atrapą, sędziami dublerami, zmienianymi w ostatniej chwili składami orzekającymi i wyrokami, których treść jest znana, zanim zapadną". TK przestał pełnić swoją podstawową rolę, czyli badania zgodności ustaw z Konstytucją - podkreśliła posłanka.

Z kolei poseł KO Bogdan Zdrojewski, który złożył wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania projektu uchwały, ocenił, że Trybunał Konstytucyjny, z urzędu posiadający autorytet i niezależność, stał się "swoistego rodzaju karykaturą i partyjnym adresem".

Przeciwko projektowi uchwały opowiedzieli się posłowie PiS, których przedstawiciel Krzysztof Szczucki złożył wniosek o jego odrzucenie w pierwszym czytaniu i ocenił, że projekt jest "zamachem na konstytucję" i "na ustrój państwa polskiego". Szczucki podkreślał, że uchwałą nie można zmieniać składu TK i nie można uchwałą "przekreślać jego dorobku orzeczniczego". Konstytucja nie jest tylko hasłem do skandowania. Konstytucja nie jest tylko aktem prawnym, nad którym należy płakać. Konstytucji należy przestrzegać - oświadczył Szczucki.

Projekt jest częścią pakietu rozwiązań dotyczących przywrócenia praworządności, przygotowanego przez ministra sprawiedliwości. Na pełny pakiet składają się także zupełnie nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, ustawa o wprowadzających je przepisach, a także złożony z pięciu artykułów projekt zmiany konstytucji w części dotyczącej TK. Treść uchwały można przeczytać tutaj.

Aż dwa akapity 10-stronicowej uchwały ws. TK poświęcono sędzi Krystynie Pawłowicz. To wyróżniony śródtytułem fragment pod nazwą "Działalność sędziów Trybunału Konstytucyjnego nielicująca z godnością urzędu". Autorzy piszą w nim o jej krańcowo odległej od godności urzędu działalności. Wg uchwały sędzia "prowadzi w mediach społecznościowych jawną działalność polityczną, nie stara się nawet udawać bezstronności, propaguje nienawiść, wypowiadając się przy tym w sposób nie tylko naruszający zasady etyki sędziego, ale także minimalne standardy cywilizowanej estetyki i kultury". 

Poza tzw. sędziami-dublerami, których udział w orzekaniu sprawia, że wyroki Trybunału są nieważne, i kierującą TK Julią Przyłębską, która nie jest wg uchwały prezesem, sędzia Pawłowicz jest jedynym sędzią aż tak wyróżnioną w projekcie uchwały Sejmu.

"Trybunał Konstytucyjny pod kierownictwem Julii Przyłębskiej utracił jakąkolwiek zdolność do apolitycznego rozpatrywania zawisłych przed nim sporów konstytucyjnych. Realizując dyrektywy polityczne utracił z pola widzenia Konstytucję RP oraz wynikające z niej zasady i normy, którymi powinien się bezwzględnie kierować" - czytamy w projekcie uchwały. "Skalę istniejących nieprawidłowości oraz ich wagę obrazują publiczne zarzuty kierowane pod adresem Prezesa Trybunału Konstytucyjnego o manipulowanie składami orzeczniczymi Trybunału Konstytucyjnego i powoływanie ich ad hoc pod oczekiwany kierunek rozstrzygnięcia. Zarzuty te zostały poparte poważnymi dowodami i analizami wskazującymi liczne przykłady nieuprawnionych zmian w składach orzekających Trybunału Konstytucyjnego" - czytamy w uchwale. 

Uchwała kończy się apelem o to, by obecni sędziowie Trybunału Konstytucyjnego uznali, że ich mandat się wyczerpał.

"W Polsce konieczne jest stworzenie odnowionego Trybunału Konstytucyjnego, tak aby był to organ zdolny wykonywania zadań określonych w art. 188 i 189 Konstytucji RP. Odnowiony TK powinien zostać stworzony zgodnie z konstytucyjnymi zasadami oraz przy uwzględnieniu głosu wszystkich sił politycznych szanujących porządek konstytucyjny" - podkreślono. "Sędziowie odnowionego TK powinni być wybrani z udziałem głosu ugrupowań opozycyjnych. Ustalanie składu osobowego powinno być rozłożone w czasie tak, aby potwierdzić wolę kreacji tego organu w sposób wolny od perspektywy bieżącej kadencji Sejmu i Senatu. Skład sędziów Trybunału wybieranych na okres 9-letniej kadencji nie powinien być w całości wybierany przez Sejm danej kadencji. Należy rozważyć model zastosowany w początkach istnienia Trybunału Konstytucyjnego - powoływania części sędziów na okresy krótsze aniżeli 9-letnia kadencja sędziego" - czytamy w dokumencie.