Grupa posłów rządzącej Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (CzSSD) skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uchylenie tzw. ustaw lustracyjnych. Ustawy te zabraniają zajmowanie stanowisk w administracji państwowej i policji przez przedstawicieli władz komunistycznej Czechosłowacji i jej resortów siłowych.

"Sądzimy że dla ustaw tych nie już ma miejsca w naszym porządku prawnym, ponieważ tworzono je jako rozwiązania doraźne"- powiedziała jedna z sygnatariuszek wniosku, wiceprzewodnicząca CzSSD Jitka Kupcova. Początkowe plany przewidywały, że ustawyobowiązywać będą do końca roku 1996. Czeski parlament przedłużył je jednak do końca roku 2000, ale i ten termin nie był ostateczny. Z wyjaśnień Kupcovej wynika, że inicjatywa posłów socjaldemokracji była reakcją na uwagi międzynarodowych organizacji obrony praw człowieka. "Organizacje te, a także Rada Europy, nieustannie wskazują, że obowiązujące u nas ustawy lustracyjne mają charakter dyskryminacyjny" - wyjaśniła.

Są i przeciwnicy

Według posła prawicowej Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS), byłego dysydenta Marka Bendy, inicjatywa CzSSD to "absurd i głupota". Benda przypomniał, że Trybunał Konstytucyjny już raz potwierdził obowiązywanie ustaw lustracyjnych. Wiceprzewodniczący centroprawicowej Unii Wolności (US) Vladimir Mlynarz powiedział, iż wierzy, że wniosek złożony przez grupę posłów CzSSD nie oznacza dążeń tej partii do nawiązania współpracy z Komunistyczną Partią Czech i Moraw (KSCzM). Dodał, że zasady lustracyjne ma zawierać przygotowywana ustawa o służbie państwowej. Dwie ustawy lustracyjne, obowiązujące w Czechach, zabraniają aktywnym przedstawicielom władz komunistycznych Czechosłowacji i jej resortów siłowych zajmowania stanowisk w administracji państwowej i policji. Przeciwnikami tych rozwiązań byli zawsze komuniści, których popierali niektórzy socjaldemokraci. Uważają, że ustawy lustracyjne opierają się na zasadzie odpowiedzialności zbiorowej. Przeciwnikiem przedłużania ustaw lustracyjnych jest również prezydent Vaclav Havel. Jego zdaniem są to rozwiązania rewolucyjne, których istnienie uniemożliwia stworzenie właściwego dla państw demokratycznych systemu awansów w służbie państwowej. Havel dwukrotnie odmawiał podpisania ustaw przedłużających czas lustracji. Jego weto parlament odrzucał.

21:20