Holenderski sąd apelacyjny wydał nakaz wstrzymania eksportu części zamiennych do myśliwców F-35 do Izraela. Zdaniem sędziów naprawione w tej sposób maszyny mogłyby posłużyć do "działań poważnie naruszających międzynarodowe prawo humanitarne". Amsterdam ma teraz czas tydzień, by odwołać się od wyroku, lub zablokować wysyłkę sprzętu wojskowego do Tel Awiwu.
Pozew, który rozpatrywał holenderski sąd, wniosły w ubiegłym roku organizacje pozarządowe (NGO), w tym lokalny oddział Amnesty International. Organizacje wielokrotnie podnosiły kwestię cywilnych ofiar wojny w Strefie Gazy, toczącej się pomiędzy Izraelem i Hamasem.
Decyzja sądu brzmi jednoznacznie: rząd ma zablokować eksport części do F-35 do Izraela.
"Mamy nadzieję, że ten wyrok wzmocni międzynarodowe prawa w innych krajach, tak by mieszkańcy Gazy byli również przez nie chronieni" - komentuje Michiel Servaes, kierownik organizacji Oxfam Novib.
We hebben de rechtszaak gewonnen die we samen met @PAXforpeace en @TheRightsForum zijn gestart! De rechter heeft besloten dat Nederland binnen 7 dagen moet stoppen met het leveren van F-35 onderdelen aan Isral. pic.twitter.com/ypeFtd5e8D
oxfamnovibFebruary 12, 2024
"Części zamienne do myśliwców F-35, magazynowane w Holandii, należą do USA" - podał w grudniu sąd rejonowy, podczas pierwszej rozprawy. Podzespoły eksportowane są do kilku partnerów, w tym do Izraela, w ramach obowiązujących umów. "Rząd ma całkowitą wolność co do decydowania, gdzie ten sprzęt wysyła" - argumentowano.
Dutch court orders the Netherlands to halt shipments of F-35 fighter jet parts to Israel, citing a clear risk" of human-rights law violations https://t.co/xlmcBEGRat
BloombergAsiaFebruary 12, 2024
Ponadto rządowi prawnicy pod koniec ub. r., dodali, że gdyby Holendrzy nie dostarczali Izraelowi części ze swojego magazynu, strona izraelska mogłaby z łatwością nabyć je gdzie indziej. Podkreślali też, że dostawy są decyzją polityczną, w którą nie powinien ingerować holenderski wymiar sprawiedliwości.
Holland stoppt F-35-Export an Israel. Menschenrechtler klagen gegen Kriegsverbrechen. Gericht sieht klare Gefahr fr Vlkerrecht. Israel sagt: Wir brauchen die Teile. #F35 #Holland #Israel pic.twitter.com/eo3ybtHfPZ
HerbertKalletalFebruary 12, 2024
Sąd apelacyjny jednak nie przychylił się do argumentów rządu. Jego zdaniem "istnieje duże prawdopodobieństwo, że F-35 są używane w atakach na Gazę, co doprowadza do śmierci cywilów". Sąd odrzucił argument, że rząd nie musiał prowadzić nowej kontroli zezwolenia na eksport sprzętu wojskowego do Izraela.
Wielka lądowa i powietrzna ofensywa Izraela w Strefie Gazy miała doprowadzić do śmierci ponad 28 tys. cywili oraz wysiedlenia ponad 2,3 mln. Tak podają kontrolowane przez Hamas władze Strefy, odpowiedzialne za opiekę zdrowotną.
Izrael dementuje oskarżenia o popełnienie zbrodni wojennych podczas ataku na Gazę. W podobnym tonie wypowiada się resort obrony Izraela, który krytykuje decyzję holenderskiego sądu.