Brytyjski premier Rishi Sunak zwrócił się w poniedziałek do niezależnego doradcy ds. etyki o zbadanie domniemanego unikania podatków przez przewodniczącego Partii Konserwatywnej Nadhima Zahawiego, który miał do tego wykorzystywać firmę zarejestrowaną na Gibraltarze.
Uczciwość i odpowiedzialność jest dla mnie naprawdę ważna i wyraźnie w tym przypadku są pytania, które wymagają odpowiedzi - powiedział Sunak. Dodał, że Zahawi pozostanie przewodniczącym partii do czasu zakończenia dochodzenia, choć ugrupowania opozycyjne domagają się, by zrezygnował bądź został odwołany natychmiast.
Nabrzmiewający od kilku dni problem dotyczy związków Zahawiego z zarejestrowaną na Gibraltarze firmą Balshore Investments Limited, w której zdeponował on swoje akcje współzałożonej przez siebie w 2000 r. pracowni badania opinii publicznej YouGov. Dzięki temu, że formalnie nie był on właścicielem akcji, nie płacił w Wielkiej Brytanii podatków od zysków kapitałowych. Jak się podejrzewa, pozwoliło mu to zaoszczędzić kilka milionów funtów - zwłaszcza że firma YouGov odniosła później duży sukces, stając się jednym z najważniejszych graczy w branży.
W sobotę Zahawi przyznał, że zawarł ugodę z urzędem ds. podatków i ceł (HMRC), zgodnie z którą zapłacił zaległe należne podatki. Ugoda miała zostać zawarta latem zeszłego roku, a według dziennika "The Guardian" chodziło o 4,8 mln funtów, w czym 30 proc. stanowiły kary za zwłokę.
Zahawi twierdzi, że sprawa jest efektem jego "nieuwagi", ale te wyjaśnienia mało kogo przekonują, a według brytyjskich mediów wiele wskazuje na to, że są one po prostu nieprawdziwe.
Nadhim Zahawi urodził się w Bagdadzie w rodzinie kurdyjskiej, która uciekła do Wielkiej Brytanii przed prześladowaniami reżimu Saddama Husajna. Miał wtedy 11 lat i ani trochę nie znał angielskiego. Skończył jednak studia inżynierskie, a sukces przyniosła mu wspomniana firma YouGov. Posłem z ramienia Partii Konserwatywnej jest od 2010 r., a szerzej znany stał się, gdy jesienią 2020 r. w rządzie Borisa Johnsona został wiceministrem zdrowia odpowiedzialnym za program szczepień przeciw Covid-19. Później był ministrem edukacji, a w lipcu zeszłego roku, na ostatnie dwa miesiące rządów Johnsona, zastąpił Sunaka w roli ministra finansów. Sunak po objęciu w październiku urzędu premiera powierzył mu funkcję przewodniczącego Partii Konserwatywnej i wiceministra bez teki.
