Litewskie służby potwierdziły, że w dronie, który w ubiegłym tygodniu wleciał z Białorusi i rozbił się na poligonie wojskowym, znajdował się ładunek wybuchowy. Specjaliści z litewskich sił zbrojnych zneutralizowali niebezpieczne urządzenie na miejscu. To już drugi taki incydent w ostatnich tygodniach, co budzi niepokój o bezpieczeństwo litewskiej przestrzeni powietrznej. Władze litewskie wezwały sojuszników z NATO do podjęcia odpowiednich działań w związku z zagrożoną przestrzenią powietrzną.
Jak poinformował szef sztabu litewskich sił powietrznych, pułkownik Dainius Paškevičius, w dronie znaleziono dwa kilogramy materiału wybuchowego.
Dla porównania dron typu Shahed, który ma podobną konstrukcję i model, może przenosić do 50 kg materiałów wybuchowych - powiedział wojskowy, cytowany przez serwis Lrytas. Nie odpowiedział jednak na pytania, dlaczego ładunki wybuchowe na dronie, który leciał nad Litwę, nie eksplodowały i czy istniało prawdopodobieństwo, że tak się stanie.
Dron rozbił się na poligonie wojskowym Gaižiūnai w rejonie Jonava w poniedziałek, ale został odnaleziony dopiero cztery dni później, w piątek. To już drugi taki przypadek w ostatnich tygodniach - 10 lipca inny dron, zidentyfikowany jako model Gerbera, również wleciał na Litwę z Białorusi.
Prokurator Grunskienė poinformowała, że wstępne ustalenia wskazują, iż najnowszy dron mógł być również modelem Gerbera, choć śledztwo wciąż trwa.
Drony Gerbera to nowy typ rosyjskich bezzałogowych statków powietrznych, które pojawiły się na froncie wojny w Ukrainie i w regionie Europy Wschodniej. Są to tanie, wielozadaniowe drony, produkowane głównie z pianki i lekkiego plastiku, co czyni je trudniejszymi do wykrycia przez radary i bardzo tanimi w produkcji.
Gerbera występuje w kilku wersjach: jako dron-kamikadze z ładunkiem wybuchowym, dron do rozpoznania sygnałów (SIGINT) oraz jako dron-przynęta, mający zmylić obronę przeciwlotniczą. Konstrukcja i wygląd Gerbery są zbliżone do irańskich dronów Shahed, ale Gerbera jest nieco mniejsza i lżejsza. Drony te mogą być wykorzystywane zarówno do ataków, jak i do rozpoznania czy zakłócania systemów obronnych przeciwnika. Ich niska cena i prostota wykonania sprawiają, że Rosja może używać ich masowo.
BREAKING:It is now confirmed that a Russian suicide drone has struck Lithuanian territory.The drone was filmed entering Ukrainian airspace earlier this week and how now been found. Lithuania is a NATO member state. pic.twitter.com/v9wWqkmjZp
visegrad24August 1, 2025
Według litewskiej minister obrony Dovilė Šakalienė, główną hipotezą jest, że dron został wystrzelony przez Rosję w kierunku Ukrainy, ale w wyniku działań obronnych został zdezorientowany i przypadkowo wleciał na terytorium Litwy. Sytuacja jest w każdym razie poważna. Nie mamy konkretnych informacji, że został on wysłany na Litwę celowo - zaznaczyła minister.
Minister Šakalienė oraz minister spraw zagranicznych Kęstutis Budrys poinformowali, że Litwa zwróciła się do sekretarza generalnego NATO z apelem o wsparcie w zakresie wzmocnienia obrony powietrznej.
Minister obrony dodała, że Litwa rozważa szybkie zakupy systemów obrony powietrznej i nie zamierza czekać na kolejne incydenty.
Poinformowaliśmy naszych sojuszników o wstępnych szczegółach śledztwa. (...) Podkreślam, że chodzi nie tylko o bezpieczeństwo Litwy, ale także UE i NATO. Podpisaliśmy list do Sekretarza Generalnego NATO, w którym domagamy się dodatkowych środków obrony powietrznej - powiedział K. Budrys.
Litewskie służby prowadzą śledztwo w tej sprawie i chociaż biorą pod uwagę, że dron mógł zostać zdezorientowany przez ukraińskie wojsko, nie wykluczają żadnej możliwości. Seria incydentów z dronami z Białorusi wywołała wśród litewskich władz i społeczeństwa poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej kraju.