Osoby urodzone w latach 1949–1969 mogą skorzystać ze specjalnego rodzaju emerytury. Jednak nie każdy, kto mieści się w tym przedziale wiekowym, automatycznie nabywa prawo do specjalnego świadczenia. Kluczowe są tu nie tylko wiek, ale także rodzaj wykonywanej pracy oraz staż zawodowy. Kto może liczyć na dodatkowe wsparcie od ZUS i jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymać wcześniejszą emeryturę?
Osoby, które urodziły się między 1949 a 1969 rokiem i pracowały w trudnych warunkach lub w zawodach specjalistycznych, mogą starać się o przyznanie specjalnej emerytury.
Aby móc ubiegać się o specjalną emeryturę, należy spełnić kilka kluczowych warunków:
- Osiągnięcie wymaganego wieku emerytalnego.
- Udokumentowanie odpowiedniego stażu pracy - minimum 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, przy czym wymagany jest określony czas pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
- Brak członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) lub złożenie wniosku o przekazanie środków z OFE do budżetu państwa.
- Zatrudnienie na pełen etat w ramach stosunku pracy lub służby - praca na umowy cywilnoprawne (np. zlecenie) oraz prowadzenie działalności gospodarczej nie są brane pod uwagę.
Lista zawodów uprawniających do wcześniejszej emerytury jest szeroka, ale ściśle określona przepisami. Chodzi tu przede wszystkim o pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Ta pierwsza definiowana jest jako praca, która posiada znaczną szkodliwość dla zdrowia lub znaczny stopień uciążliwości, a także wymaga wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na własne bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo otoczenia. Przykładami jest tu górnictwo, prace pod ziemią, przetwórstwo azbestu, produkcja ołowiu i kadmu, ratownictwo górskie, prace w hutnictwie oraz prace przy produkcji materiałów wybuchowych.
Natomiast do pracy o szczególnym charakterze zaliczane są osoby wykonujące takie profesje jak dziennikarze, artyści, nauczyciele, zawodowi żołnierze, a także pracownicy organów administracji celnej oraz organów kontroli państwowej.
W zależności od wykonywanego zawodu, minimalny wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynosi zazwyczaj 15 lat. Szczegółowa lista zawodów i wymagań znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.
Warto pamiętać, że ZUS nie uwzględnia:
- Okresów pracy na niepełny etat w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
- Zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie).
- Prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
- Okresów służby wojskowej, jeśli nie są one związane z zatrudnieniem w szczególnych warunkach.
- Niektórych świadczeń, takich jak rehabilitacyjne czy urlop zdrowotny.
Osoby, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach, ale na niepełny etat, mogą mieć więc problem z uzyskaniem świadczenia. Podobnie osoby prowadzące własną działalność gospodarczą lub zatrudnione na umowy zlecenie.
Warto dokładnie sprawdzić, czy wszystkie okresy pracy są odpowiednio udokumentowane i czy spełniają wymogi określone przez ZUS.
Jak zaznacza portal infor.pl, wniosek o wcześniejszą emeryturę dla osób urodzonych między 1949 a 1969 rokiem można złożyć najwcześniej 30 dni przed spełnieniem wszystkich warunków. Jeśli zostanie złożony wcześniej, zostanie odrzucony. Jeśli natomiast zostanie złożony później, to emerytura będzie naliczona od miesiąca, w którym został złożony wniosek.