25-letnia Goli Kouhkan, określana w Iranie jako "dziecięca panna młoda", uniknęła śmierci po wpłacie tzw. diyeh - krwawego okupu - w wysokości ok. 70 tys. funtów (ponad 335 tys. zł) rodzicom zabitego męża. Za mąż wyszła, mając 12 lat. Syna urodziła rok później i przez lata doświadczała przemocy psychicznej i fizycznej.
- Goli Kouhkan z Iranu uniknęła powieszenia po wpłacie okupu (diyeh) w wysokości ok. 70 tys. funtów rodzicom zabitego męża.
- Dziewczyna zmuszona była do małżeństwa w wieku 12 lat, urodziła syna rok później i przez lata doświadczała przemocy domowej; mąż zginął podczas bójki po tym, jak zaatakował ich dziecko.
- Prawo qisas w Iranie pozwala rodzinie ofiary żądać kary śmierci lub przebaczenia w zamian za pieniężną rekompensatę.
- Więcej informacji z Polski i ze świata, w tym na temat wojny w Ukrainie, znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl. Zapraszamy!
Kouhkan spędziła siedem lat w celi śmierci w więzieniu w Gorganie na północy Iranu. Aresztowano ją, gdy miała 18 lat, oskarżając o współudział w zabójstwie męża Alirezy Abila w maju 2018 r. Skazano ją na qisas - prawo rewanżu opierające się na zasadzie "oko za oko", zgodnie z którym rodzina ofiary może żądać egzekucji lub wybaczyć w zamian za pieniężną rekompensatę, czyli tzw. krwawy okup.
Mai Sato, sprawozdawczyni ONZ ds. praw człowieka w Iranie, jest szczęśliwa, że Kouhkan nie zostanie stracona.
Jedno życie zostało ocalone, ale to tak naprawdę nie rozwiązuje problemu prawa qisas, które narusza wiele międzynarodowych standardów - mówi. Historia Kouhkan ukazuje systemową dyskryminację kobiet, które są ofiarami małżeństw i przemocy domowej w irańskim systemie.
W listopadzie "The Guardian" jako pierwszy informował, że Kouhkan, należąca do prześladowanej mniejszości Baluchów i pozbawiona dokumentów, zostanie powieszona, jeśli nie uda się zebrać 10 miliardów tomanów (ponad 380 tys. zł). To suma kilkukrotnie wyższa niż oficjalne stawki tzw. krwawego odszkodowania.
Dyrektor organizacji praw człowieka Iran Human Rights Mahmood Amiry-Moghaddam komentował wtedy, że "kwota krwawego odszkodowania ustalona w sprawie Goli jest kilkukrotnie wyższa od oficjalnej stawki - to suma absolutnie nie do zdobycia dla młodej, pozbawionej dokumentów kobiety z ludu Baluchów, pochodzącej z ubogiego środowiska, którą dodatkowo odrzuciła własna rodzina".
Ostatecznie rodzinie i aktywistom udało się zebrać 8 miliardów tomanów dzięki międzynarodowym darczyńcom i uzyskać przebaczenie od rodziców zabitego męża.
Kouhkan została zmuszona do poślubienia kuzyna, gdy miała 12 lat. Rok później urodziła syna. Przez lata doświadczała brutalnej przemocy fizycznej i psychicznej ze strony męża.
Gdy skatował ich pięcioletniego syna, poprosiła o pomoc jego kuzyna, Mohammada Abila. Doszło do bójki, w wyniku której mąż Kouhkan zginął - Abil nadal przebywa w celi śmierci.
Po wyjściu na wolność Kouhkan ma nadzieję ponownie spotkać się z synem, który zgodnie z irańskim prawem otrzyma 2 miliardy tomanów z uzbieranej sumy.
Iran wykonuje najwięcej egzekucji kobiet na świecie. Według Iran Human Rights (irańska organizacja praw człowieka):
- w latach 2010-2024 stracono co najmniej 241 kobiet,
- 114 skazano na qisas za zabójstwo,
- większość z nich zabiła męża lub partnera, często będąc ofiarami przemocy domowej lub małżeństw dzieci,
- w 2024 r. Amnesty International potwierdziła co najmniej 30 egzekucji kobiet,
- w 2025 r. odnotowano już 42 egzekucje, w tym 18 za zabójstwo męża - wśród nich dwie "dziecięce panny młode".