W czwartek prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka poinformował o ułaskawieniu 52 więźniów, którzy zostali przekazani na Litwę. W zamian za gest Łukaszenki Waszyngton złagodzi sankcje wobec białoruskiej narodowej linii lotniczej Belavia. "To potencjalnie korzystna informacja dla Rosji, która będzie mogła wykorzystać luki prawne i pozyskiwać z zachodu objęte sankcjami części dla własnego przemysłu" - uważa liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska.
Wśród uwolnionych więźniów znalazło się 14 cudzoziemców, m.in. sześciu Litwinów, dwóch Łotyszy, trzech Polaków, dwóch Niemców. Informację o ich uwolnieniu potwierdził prezydent Litwy Gitanas Nausėda, dziękując Stanom Zjednoczonym i Donaldowi Trumpowi za zaangażowanie.
Z jednej strony to bardzo dobra wiadomość. Z drugiej, Donald Trump - jak informuje agencja Reutera - domagał się uwolnienia 1300-1400 więźniów. Sprawę omawiał telefonicznie z Łukaszenką w ubiegłym miesiącu, a swoje stanowisko prezentował także we wpisach na mediach społecznościowych.
"Cieszymy się z ich uwolnienia, ale w istocie jest to handel ludzkim życiem - ludźmi, którzy nigdy nie powinni byli trafić do więzienia" - przekazała Cichanouska w oświadczeniu przekazanym agencji Reuters, w którym zaapelowała do Unii Europejskiej o utrzymanie sankcji wobec Białorusi do czasu ustanowienia tam faktycznej demokracji.
Liderka białoruskiej opozycji odniosła się także do kwestii poluzowania amerykańskich sankcji wobec Białorusi. Waszyngton złagodzi sankcje wobec narodowej linii lotniczej Belavia, co pozwoli jej na serwisowanie i zakup podzespołów do floty, w skład której wchodzą również samoloty Boeing - poinformował rzecznik ambasady USA w Wilnie.
"Zdjęcie sankcji umożliwi Białorusi zakup części zamiennych dla państwowych linii lotniczych, ale może również otworzyć lukę prawną dla Rosji w zakresie pozyskiwania części za pośrednictwem Belavii" - napisała przebywająca na emigracji Cichanouska.
USA chcą ponadto ponownie otworzyć ambasadę w Mińsku. John Coale, prawnik stojący na czele delegacji Stanów Zjednoczonych przekazał wcześniej Łukaszence list od Trumpa w języku angielskim podpisany "Donald", ujawniła Biełta. Fakt, że Trump podpisał list po prostu "Donald", był "rzadkim aktem osobistej przyjaźni", twierdził Coale.
Jeśli Donald upiera się, że jest gotowy przyjąć wszystkich uwolnionych więźniów, niech Bóg was błogosławi, spróbujmy wypracować globalne porozumienie, jak lubi mawiać pan Trump, wielkie porozumienie. Naszym głównym zadaniem jest wspieranie Trumpa i pomaganie mu w jego misji zaprowadzania pokoju - komentował później Łukaszenka, cytowany przez białoruską agencję Biełta. Od Donalda Trumpa Alaksandr Łukaszenka otrzymał również prezent w postaci spinek do mankietów z wizerunkiem Białego Domu.
Po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania oraz szereg innych państw wprowadziły szeroko zakrojone sankcje lotnicze wobec Rosji. Obejmują one zarówno zakaz lotów rosyjskich linii lotniczych nad terytorium państw Zachodu, jak i ograniczenia w dostępie do technologii lotniczych oraz leasingu samolotów.
W wyniku sankcji rosyjskie linie lotnicze zostały zmuszone do ograniczenia liczby połączeń międzynarodowych, a wiele z nich obsługuje wyłącznie trasy do krajów, które nie wprowadziły restrykcji (np. Turcja, ZEA, Chiny). Rosja zaczęła także wykorzystywać samoloty bez zgody właścicieli leasingowych, co doprowadziło do licznych sporów prawnych i problemów z serwisowaniem maszyn.
Sankcje obejmują również zakaz dostarczania Rosji nowoczesnych technologii lotniczych, w tym systemów nawigacyjnych, awioniki i oprogramowania. Utrudnia to serwisowanie i modernizację rosyjskiej floty lotniczej.
Sankcje lotnicze nałożone na Rosję są jednymi z najbardziej dotkliwych restrykcji gospodarczych, które znacząco ograniczyły możliwości rosyjskiego lotnictwa cywilnego i wojskowego. Ich skutki są odczuwalne zarówno w sektorze transportu, jak i w całej gospodarce kraju.