"Polska ma obowiązek podjąć działania wyjaśniające" – przekazał dziennikarce RMF FM w Brukseli rzecznik Komisji Europejskiej, Maciej Berestecki. Chodzi o przyznanie dotacji z Krajowego Planu Odbudowy firmom z branży gastronomicznej i hotelarskiej np. na zakup mobilnych ekspresów do kawy, jachtów, basenów czy piwa bezalkoholowego. Rzecznik przekazał, że jeżeli są jakieś nieprawidłowości w KPO, to "w pierwszej kolejności muszą zareagować polskie władze i to one muszą wdrożyć działania naprawcze".
"Obowiązkiem państw członkowskich jest podjęcie wszelkich odpowiednich środków w celu ochrony interesów finansowych Unii, w tym zapewnienie korekt i, w razie potrzeby, wszczęcie postępowania prawnego w celu odzyskania sprzeniewierzonych środków" - przekazały dziennikarce RMF FM służby prasowe KE.
Jak ustaliła Katarzyna Szymańska-Borginon, Komisja Europejska sprawdzi, czy te kontrowersyjne projekty dla mikorfirm spełniają kryteria uzgodnione w ramach KPO, dopiero gdy Polska przedstawi wniosek o płatność.
Taki wniosek planowany jest w listopadzie.
Na razie KE tych projektów jeszcze nie widziała, więc nie może stwierdzić, czy są zgodne z kryteriami KPO.
Bruksela podkreśla, że na razie żadne unijne pieniądze nie zostały wydane na te projekty.
Krajowy Plan Odbudowy działa w ten sposób, że wypłata unijnych środków następuje po realizacji zadania. KE reaguje oczywiście, gdy okazuje się, że władze działają nieskutecznie. Bruksela może interweniować w przypadkach nadużyć finansowych, korupcji lub konfliktu interesów, jeśli państwo członkowskie nie naprawi sytuacji.
W KPO jest tzw. control system, który szczegółowo opisuje, co dany kraj powinien zrobić, jakie organy powinny zareagować, gdy jest podejrzenie korupcji czy zdefraudowania środków.
"Jeżeli zobaczymy, że to nie działa, to wkracza europejska prokuratura i OLAF (Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych - red.)" - wyjaśniono.
W przesłanym dziennikarce RMF FM oświadczeniu KE czytamy: "W takim przypadku Komisja wszczyna postępowanie w sprawie odzyskania środków od danego państwa członkowskiego i oczywiście uważnie analizuje cały system kontroli. Komisja ściśle współpracuje z OLAF i EPPO (Prokuratura Europejska - red.) w celu identyfikacji i zbadania wszelkich potencjalnych nadużyć finansowych, a Komisja zgłasza OLAF wszelkie oznaki nadużyć finansowych w ramach RRF (Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności - red.). Następnie prerogatywą OLAF jest decyzja o wszczęciu formalnego dochodzenia w tej sprawie".