Naukowcy alarmują - dorsze stają coraz mniejsze i wymykają się z rybackich sieci. Badacze wykazali, że zmiany ewolucyjne są skutkiem nadmiernych połowów i stwarzają ryzyko nieodwracalnych zniszczeń niektórych populacji ryb.
"Dorsz bałtycki ewaluował, stając się mniejszą rybą, wymykając się dzięki temu z rybackich sieci" - piszą biolodzy w artykule naukowym opublikowanym w "Science Advances", a poinformował o tym "Financial Times".
Badacze łączą nadmierne połowy tego gatunku ze zmianami w DNA.
Naukowcy z Niemiec, Norwegii i Danii po raz pierwszy wykazali, badając DNA ryb, że zmiany ewolucyjne będące skutkiem nadmiernych połowów stwarzają ryzyko nieodwracalnych zniszczeń niektórych populacji ryb.
Przeanalizowali 152 dorsze złowione w latach 1996-2019 między duńską wyspą Bornholm, Szwecją i Polską.
Po raz pierwszy w przypadku gatunku w pełni morskiego dostarczyliśmy dowodów na ewolucyjne zmiany w genomach ryb poddanych intensywnej eksploatacji, co doprowadziło populację na skraj załamania - powiedziała w rozmowie z "Financial Times" Young Han, biolożka z GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research w Kilonii, pierwsza autorka publikacji.
Naukowcy przypomnieli, że dorsz bałtycki był kiedyś gigantyczną rybą, która osiągała ponad metr długości i ważyła do 40 kg. Dziś dorosły dorsz mieści się na talerzu.
Jego połowy, ze względu na załamanie się populacji, są zakazane w UE od 2019 r.
Naukowcy znaleźli dowody na tzw. selekcję kierunkową w ewolucji wariantów genetycznych związanych ze wzrostem ciała. Stwierdzili, że ryby szybciej rosnące prawie zniknęły w Morzu Bałtyckim, podczas gdy okazy, które rosły wolniej, ale osiągały dojrzałość rozrodczą przy mniejszych rozmiarach, przeważały.
Zdaniem ekspertów może to mieć bezpośredni wpływ na populację tego gatunku, gdyż mniejsze ryby wydają mniej potomstwa, są bardziej podatne na drapieżniki i zmiany klimatyczne.
Profesor Rick Stafford, zajmujący się biologią morską na Uniwersytecie w Bournemouth, skomentował wyniki badań mówiąc, że dostarczyły one ważnych dowodów genetycznych na to, jak dużą presję selekcyjną wywiera rybołówstwo na poziomie ewolucyjnym.
Dorsz może żyć ponad 30 lat, ale przy obecnym poziomie połowów rzadko można znaleźć dorsza mającego ponad pięć lat - stwierdził naukowiec.