W Polsce gwałtownie rośnie liczba zwolnień lekarskich wystawianych z powodu nadużycia alkoholu. Tylko w 2024 roku lekarze wystawili już blisko 9,5 tysiąca zaświadczeń z kodem "C". Co kryje się za tym niepokojącym trendem i jakie są konsekwencje dla pracowników oraz pracodawców?
Z najnowszych danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w 2024 roku liczba zwolnień lekarskich oznaczonych literą "C" sięgnęła już 9,5 tysiąca. To aż o 44,9 procent więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich zaświadczeń wystawiono 6,6 tysiąca. Statystyki nie pozostawiają złudzeń - problem nadużywania alkoholu wśród osób aktywnych zawodowo narasta.
W 2023 roku liczba dni nieobecności w pracy z powodu nadużycia alkoholu wyniosła 99,6 tysiąca. Oznacza to wzrost aż o 50,4 procent rok do roku. Najczęściej były to krótkie zwolnienia - niemal 32 procent z nich trwało maksymalnie pięć dni. Warto przypomnieć, że w przypadku tak krótkich absencji pracownik nie otrzymuje świadczenia chorobowego przez pierwszych pięć dni zwolnienia.
Analiza danych pokazuje, że zwolnienia lekarskie z kodem "C" najczęściej dotyczą osób w wieku 40-44 lata. Na kolejnych miejscach plasują się osoby w wieku 35-39 oraz 45-49 lat. Najrzadziej po takie zaświadczenia sięgają osoby poniżej 19. roku życia oraz seniorzy. Zdecydowaną większość zwolnień wystawia się mężczyznom.
Eksperci podkreślają, że problem nadużywania alkoholu w tej grupie wiekowej może być związany zarówno z presją zawodową, jak i problemami osobistymi. Nadużywanie alkoholu prowadzi nie tylko do absencji w pracy, ale również do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zaburzenia psychiczne, marskość wątroby czy choroby układu krążenia.
Kod "C" to jeden z pięciu literowych oznaczeń stosowanych na zwolnieniach lekarskich. Oznacza on niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu. Zwolnienia z tym kodem najczęściej dotyczą zaburzeń psychicznych oraz problemów zdrowotnych wynikających z nadmiernego spożycia alkoholu.
Pozostałe kody na L4 to:
- Kod A: niezdolność do pracy z tej samej choroby, przy przerwie krótszej niż 60 dni,
- Kod B: ciąża,
- Kod D: gruźlica,
- Kod E: choroba zakaźna o dłuższym okresie wylęgania lub z opóźnionymi objawami.
W przypadku zwolnienia z kodem C pracodawca ma pełną wiedzę na temat powodu nieobecności pracownika. Kod ten jest jawny i nie pozostawia wątpliwości, że absencja wynika z nadużycia alkoholu. Może to negatywnie wpłynąć na wizerunek pracownika w oczach przełożonych oraz współpracowników. Tego typu informacja może także skutkować utratą zaufania, a w skrajnych przypadkach nawet konsekwencjami zawodowymi.
Zwolnienia lekarskie z kodem C są pod szczególnym nadzorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS regularnie analizuje liczbę oraz przyczyny wystawiania tego typu zaświadczeń. Coraz częściej zwolnienia lekarskie stają się substytutem urlopu, co potwierdzają również inne badania. Nadużywanie L4, zwłaszcza z powodu nadużycia alkoholu, to nie tylko problem zdrowotny, ale również poważne wyzwanie dla pracodawców i całego systemu ubezpieczeń społecznych. Rosnąca liczba absencji przekłada się na spadek wydajności pracy, wzrost kosztów dla firm oraz obciążenie dla budżetu państwa.
Nadużywanie alkoholu to nie tylko chwilowa niezdolność do pracy. Długofalowe skutki zdrowotne obejmują rozwój poważnych chorób, takich jak marskość wątroby, schorzenia układu krążenia czy zaburzenia psychiczne. Eksperci alarmują, że wzrost liczby zwolnień z kodem "C" może być sygnałem pogłębiającego się problemu alkoholowego w społeczeństwie.