Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie istotne zmiany dotyczące zasiłku pogrzebowego. Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych upraszcza procedury, skraca czas oczekiwania na wypłatę świadczenia oraz podnosi jego wysokość. Sprawdź, co dokładnie się zmieni i jak nowe przepisy wpłyną na osoby ubiegające się o wsparcie po stracie bliskich.
Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podpisana przez prezydenta Karola Nawrockiego, wprowadza szereg ułatwień dla osób ubiegających się o zasiłek pogrzebowy. Najważniejszą zmianą jest uproszczenie procesu przyznawania świadczenia w sytuacji, gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba - członek rodziny zmarłego. W takich przypadkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie będzie już wydawał decyzji administracyjnej, co znacząco skróci czas oczekiwania na wypłatę pieniędzy.
Dotychczas formalności związane z uzyskaniem zasiłku pogrzebowego często wydłużały się przez konieczność oczekiwania na oficjalną decyzję ZUS. Teraz, w przypadku gdy całość kosztów pokryje jedna osoba, świadczenie zostanie wypłacone szybciej i bez zbędnych procedur.
Nowe przepisy przewidują, że decyzja ZUS będzie wymagana jedynie wtedy, gdy koszty pogrzebu zostaną poniesione przez więcej niż jedną osobę lub przez instytucje, takie jak pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, Kościół czy związek wyznaniowy. W takich sytuacjach zasiłek zostanie podzielony proporcjonalnie do poniesionych wydatków. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał obowiązek wydania decyzji w ciągu maksymalnie 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności sprawy.
Jednym z kluczowych elementów nowelizacji jest skrócenie maksymalnego czasu wypłaty zasiłku pogrzebowego. Dotychczas osoby uprawnione musiały czekać nawet do 30 dni na przelew środków. Od 2026 roku okres ten zostanie skrócony do 14 dni. To duże ułatwienie dla rodzin, które często muszą pokryć wysokie koszty pochówku z własnych środków.
Nowelizacja wprowadza także możliwość składania wniosku o zasiłek pogrzebowy nie tylko bezpośrednio w organie rentowym, ale również za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. Ponadto osoba uprawniona do świadczenia będzie mogła upoważnić zakład pogrzebowy do odbioru zasiłku bezpośrednio na jego konto. To rozwiązanie ma na celu uproszczenie rozliczeń i przyspieszenie wypłaty środków.
Oprócz uproszczenia procedur, nowelizacja przewiduje także znaczącą podwyżkę wysokości zasiłku pogrzebowego. Od 1 stycznia 2026 roku świadczenie wzrośnie z obecnych 4 tysięcy złotych do 7 tysięcy złotych. To pierwsza tak duża podwyżka od lat, która ma na celu lepsze dostosowanie wysokości wsparcia do realnych kosztów organizacji pogrzebu.
Podczas prac nad nowelizacją przedstawiciele resortu rodziny, pracy i polityki społecznej podkreślali, że celem zmian jest przede wszystkim uproszczenie procedur oraz przyspieszenie wypłaty świadczenia. Wiceminister Sebastian Gajewski zaznaczał, że nowe przepisy mają wyjść naprzeciw oczekiwaniom społecznym i zapewnić rodzinom zmarłych realne wsparcie w trudnych chwilach.
Wszystkie opisane zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Nowelizacja ustawy została opublikowana w Dzienniku Ustaw na początku czerwca 2025 roku, co daje odpowiednim instytucjom czas na przygotowanie się do wdrożenia nowych regulacji.